UWAGA
Strona jest ponownie oddana do uzytku po zabiegach konfiguracyjnych. Jeśli zobaczą Państwo na niej jakieś błedy techniczne, prosimy o ich zgłoszenie.

Większość artykułów w portalu to nasze własne teksty z kluczowych dziedzin związanych z naszą misją. Spora część materiałów pochodzi też z polskiej wersji Wikipedii, gdzie były odrzucone ze względu na politykę redaktorów (przeczytaj o krytyce Wikipedii). Są też i takie, które zostały przeniesione na nasze strony, gdyż stanowią istotne uzupełnienie merytorycznej treści naszego serwisu. Wszystkie artykuły podlegają edycji przez naszych Użytkowników, dlatego ich wersje mogą się różnić od prezentowanych na innych witrynach.

Finansowanie organizacji religijnych przez Polskę

Z Wedapedia
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Państwo Polskie dotuje działalność kościołów i związków wyznaniowych w Polsce, zapewnia im ulgi podatkowe i celne, a także przyznaje grunty, zwraca lub przyznaje rekompensaty za przejęte w czasach PRL grunty i nieruchomości. Największym beneficjentem dopłat i ulg jest najliczniejszy w kraju Kościół katolicki[potrzebny przypis].

Podstawy prawne

Najważniejszymi dokumentami prawnymi regulującymi finansowanie Kościołów i związków wyznaniowych przez III RP są:

Rodzaje finansowania

Dotacje

  • Dotacje na Fundusz Kościelny, którego celami są: częściowe lub całkowite finansowanie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne dla 40% duchownych w Polsce[2] (całkowite dotyczy tylko misjonarzy i zakonnic klauzurowych; opłacane są także składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe duchownych, niepodlegających tym ubezpieczeniom z innych tytułów, w wysokości 80%, a na członków zakonów kontemplacyjnych i misjonarzy w okresach pracy na terenach misyjnych w 100%[potrzebny przypis]), wspomaganie kościelnej działalności charytatywnej, wspomaganie kościelnej działalności oświatowo-wychowawczej i opiekuńczo-wychowawczej, a także inicjatyw związanych ze zwalczaniem patologii społecznych oraz współdziałania w tym zakresie organów administracji rządowej z Kościołami i innymi związkami wyznaniowymi, odbudowę, remonty i konserwację obiektów sakralnych o wartości zabytkowej[3]. W 2010 przeznaczono na dotacje dla Funduszu 86,336 milionów złotych[4][3][5][2][6]).

Ulgi i zwolnienia

  • Zwolnienia od opodatkowania – nie podlegają opodatkowaniu dochody z działalności gospodarczej przeznaczone na cele kultowe, oświatowo-wychowawcze, naukowe, kulturalne, na działalność charytatywno-opiekuńczą, punkty katechetyczne, konserwację zabytków oraz na inwestycje sakralne i kościelne[7].
  • Zwolnienia części duchowieństwa z podatku dochodowego – księża pracujący w parafiach płacą kwartalny podatek zryczałtowany. Jego wysokość zależy od liczby osób mieszkających na terenie parafii (116-436 złotych dla wikariuszy i 375-1341 PLN dla proboszczów[8]). Jest od niego odliczana kwota ubezpieczenia zdrowotnego, które jest płacone przez duchownych dobrowolnie. Dodatkowo proboszcz może wystąpić o obniżenie zryczałtowanego podatku. Zwolnieni są z niego osoby zakonne, biskupi, arcybiskupi i kardynałowie. Istnieje także możliwość zrzeczenia się przez wikariusza lub proboszcza płacenia podatku w formie ryczałtu[potrzebny przypis].
  • Zwolnienia duchowieństwa z podatku od nieruchomości[2].
  • Zwolnienia duchowieństwa z podatku od działalności niegospodarczej[9].
  • Przyznawania ulg celnych Kościołowi katolickiemu[10].

Inne formy wsparcia

  • Utrzymanie wojskowych ordynariatów polowych i struktur Caritas kosztuje rocznie ok. 25 mln zł[11] (w 2010 roku utrzymanie trzech ordynariatów polowych kosztowało 24,5 mln zł[2], a w 2011 ok. 24,9 mln zł, co stanowi 1‰ budżetu MON[12]). Ministerstwo Obrony Narodowej wypłaca pensje kapelanom rzędu 5-7 tys. zł, utrzymuje kościoły, pokrywa rachunki za prąd, ogrzewanie, remonty i etat organisty[11]. Kapelani są także utrzymywani w szpitalach (1,5 tys. duchownych), w sanatoriach MSWiA, w zakładach karnych, w aresztach, w PKP, na Lotnisku Okęcie w Warszawie, w klubach sportowych, harcerstwie oraz w Kancelarii Prezydenta[2].
  • Finansowanie nauczania religii, w tym bezpłatne udostępnienie infrastruktury (np. sal lekcyjnych) oraz opłacanie katechetów.

Zwroty i rekompensaty po 1990 r.

Do 2005 roku organizacjom religijnym przekazano nieruchomości mające 97 tys. ha (w tym 39 tys. ha nieruchomości rolnych), a na mocy decyzji Komisji Majątkowych kościołom i związkom wyznaniowym przekazano nieruchomości mające 58 tys. ha. Wśród nich było 701 nieruchomości zabudowanych[13].

Według różnych szacunków przed II wojną światową Kościół katolicki posiadał od 155 tysięcy hektarów gruntów[14] do 400 tysięcy hektarów gruntów[15]. Zgodnie z innym opracowaniem w 1918 roku Kościół był w posiadaniu 205 tys. ha, a w 1939 roku 383 tys. ha[16]. W 1949 roku Kościół katolicki posiadał już tylko 85-170 tysięcy hektarów gruntów, co może świadczyć o tym, że i przed II wojną światową posiadał ziemie podobnych rozmiarów[17][18].

Na mocy decyzji Komisji majątkowej Polska przekazała Kościołowi katolickiemu ponad pół tysiąca nieruchomości[19] o łącznym obszarze 65 537,9704 hektarów i wartości ok. 5 mld zł[20] oraz rekompensatę i odszkodowania w wysokości 143 534 231,41 zł[21]. W założeniu jest to rekompensata za szkody z czasów PRL, gdy państwo przejęło od Kościoła katolickiego[22] – według różnych szacunków – od 85 tysięcy hektarów gruntów[23] do 200 tysięcy hektarów gruntów[24]. Kościołowi katolickiemu zostało wtedy 30–40 tysięcy hektarów gruntów[11].

W 1971 roku[25] Kościół katolicki przejął 900 hektarów[11] gruntów. Wszedł wtedy w posiadanie 4800 kościołów i kaplic (w tym 100 cerkwi prawosławnych zajętych w 1945 roku i kilkadziesiąt kościołów protestanckich na Warmii i Mazurach, które zostały przejęte poprzez wejście do niej procesji katolickiej) oraz 1500 innych budynków[11].

W 1959 roku Sąd Najwyższy orzekł, że Kościół nie jest podmiotem prawa publicznego. Na mocy tego państwo przejęło od Kościoła tysiące hektarów ziemi. W ramach odszkodowania za to, w 1991 roku po wystąpieniu do wojewody każdy dom zakonny mógł dostać 5 hektarów, parafia 15 hektarów, diecezja a także seminarium po 50 hektarów. Kościół katolicki dostał wtedy – według różnych szacunków – od 37 tys. ha gruntów[potrzebny przypis] do 70 tys. ha gruntów[11], z czego 46 parafii na Dolnym Śląsku dostało grunty kilkakrotnie[11]. Grunty dostały także parafie miejskie.

Z mienia wojskowego przekazano Kościołowi katolickiemu 71 366 ha gruntów oraz 9 budynków i budowli o łącznej wartości szacunkowej 16,6 mln zł[13].

Szacunkowa kwota

Roczna suma pieniędzy jaką przeznacza Polska na Kościół katolicki wynosi około 1-1,5 miliarda złotych[26].

  1. ↑ Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, Artykuł 14 i 15.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Kościół ma sponsora, a podatnicy podwyżkę VAT – Finanse – WP.PL.
  3. ↑ 3,0 3,1 http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,3218 ; art. 8 ustawy z dnia 20 marca 1950 r. o przejęciu przez Państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego (Dz.U. z 1950 r. nr 9, poz. 87): Art. 8. Dochód z nieruchomości ziemskich, przejętych na mocy niniejszej ustawy, oraz dotacje państwowe, uchwalane przez Radę Ministrów, tworzą Fundusz Kościelny. ; Informacja Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie dotacji z Funduszu Kościelnego. [dostęp 8 czerwca 2007].zły zapis daty dostępu
  4. ↑ http://www.mf.gov.pl/_files_/budzet_panstwa/ustawy_budzetowe/na_2008/ustawa_budzetowa_na_2008.zip Ustawa budżetowa na rok 2008, załącznik 2].
  5. ↑ Episkopat: finansowanie składki zdrowotnej duchownych przez budżet to nie przywilej a rekompensata.
  6. ↑ http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,594 i http://www.mf.gov.pl/_files_/budzet_panstwa/ustawy_budzetowe/na_2008/ustawa_budzetowa_na_2008.zip Ustawa budżetowa na rok 2008, załącznik 2, część 83].
  7. ↑ Ustawa z 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. nr 26 poz. 319).
  8. ↑ Kwartalne stawki ryczałtu od przychodów proboszczów i wikariuszy. Załącznik 5 i 6 do obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 2 listopada 2009.
  9. ↑ Ile zarabiają księża? – wynagrodzenia.pl.
  10. ↑ Firma Kościół – Archiwum tygodnika POLITYKA.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 Kościół wprowadza zmiany w ordynariacie polowym – Wiadomości – WP.PL
  12. ↑ Budżet MON na rok 2011.
  13. ↑ 13,0 13,1 Ile kosztuje nas kościół? – Racjonalista.
  14. ↑ Państwo daje na tacę – Archiwum tygodnika POLITYKA.
  15. ↑ http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,3826, W. Mysłek – Kościół Katolicki w Polsce 1918-1939, Książka i Wiedza 1966.
  16. ↑ Rzymsko-katolicka Parafia pw. Chrystusa Króla – Ziemia Kościoła.
  17. ↑ Kościół przejmuje grunty od państwa – Polityka.pl
  18. ↑ http://wyborcza.pl/1,76842,5851240,Ziemia_dla_Kosciola_pod_wiekszym_nadzorem.html
  19. ↑ http://www.newsweek.pl/artykuly/sekcje/spoleczenstwo/cba--podejrzenie-przestepstw-w-jedenastu-orzeczeniach-komisji-majatkowej-,72323,2.
  20. ↑ PAP, (pp): Wkrótce poznamy raport z działalności Komisji Majątkowej. wiadomosci.wp.pl, 2011-02-09. [dostęp 2011-02-22]. (pol.).
  21. ↑ Zestawienie wszystkich postępiań Komisji Majątkowej. 31 marca 2011. [dostęp 2011-05-14].
  22. ↑ na mocy Ustawy z 1950 o przejęciu dóbr martwej ręki, Dz. U.50.9.87, 1950-03-30 sprost. Dz. U.50.10.111, 1970-01-01 zm. Dz. U.69.13.95, 1975-06-01 zm.wyn.z Dz. U.75.17.94, 1989-05-23 zm.wyn.z Dz. U.89.29.154, 1999-01-01 zm. Dz. U.98.137.887 ([1]).
  23. ↑ Grunt na wiarę – Archiwum tygodnika POLITYKA.
  24. ↑ Wkrótce poznamy raport z działalności Komisji Majątkowej – Wiadomości – WP.PL.
  25. ↑ na mocy Ustawy o przejściu na osoby prawne Kościoła Rzymskokatolickiego oraz innych kościołów i związków wyznaniowych własności niektórych nieruchomości położonych na Ziemiach Zachodnich i Północnych.
  26. ↑ Marek Henzler. Państwo daje na tacę. „Polityka”. 16 listopada 2002. 46 (2376). s. 3. 
Ten artykuł bazuje na treści z Prepedii, która, by zachować go dla Użytkowników Internetu, skopiowała go przed usunięciem z Wikipedii: Finansowanie organizacji religijnych przez Polskę. Autorzy są podani w historii edycji.
Prawa autorskie: licencja CC-BY-SA 3.0 oraz GNU FDL
Traffic lights 4 states 3.png Ten artykuł zawiera niewystarczająco uźródłowione informacje.
Źródło: „https://wedapedia.pl/index.php?title=Finansowanie_organizacji_religijnych_przez_Polskę&oldid=205”