Józef Kaja

Józef Andrzej Kaja

Józef Kaja w 1972 roku. Józef Kaja w 1972 roku.
Data i miejsce urodzenia	17 stycznia 1929 Budzyń
Zawód, zajęcie	historyk, socjolog, politolog i etyk
Narodowość	polska
Alma Mater	Akademia Medyczna w Białymstoku
Stanowisko	docent
Rodzice	Joanna Kaja Władysław Kaja
Odznaczenia

Józef Andrzej Kaja (ur. 17 stycznia 1929 w Budzyniu) – polski historyk, socjolog, politolog i etyk. Badacz historii i teorii polityki zdrowotnej oraz problematyki regionu białostockiego w okresie międzywojennym. Wykładowca Akademii Medycznej w Białymstoku, członek zarządu Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego.

Życiorys

W 1949 ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. św. Barbary w Chodzieży. Był docentem i wieloletnim kierownikiem Zakładu Nauk Społecznych Akademii Medycznej w Białymstoku oraz jednym z założycieli Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów, utworzonego 4 września 1974 roku.

W tym samym roku Państwowe Wydawnictwo Naukowe wydało jego rozprawę doktorską „Klasa robotnicza Białostocczyzny 1929–1939” (wydanie ponawiano dwukrotnie w tym samym roku). Jego praca habilitacyjna – „Polityka zdrowotna PRL. Założenia i ich realizacja” – została opublikowana w latach 1978 i 1980 w Białymstoku. Jego publikacje naukowe ukazywały się m.in. także w języku czeskim, francuskim i rosyjskim.

W latach 1984–1990 był przewodniczącym Międzywojewódzkiej Komisji ds. stopni specjalizacji zawodowej nauczycieli, nadającej im pierwszy i drugi stopień specjalizacji. Obejmowała ona wówczas swym zasięgiem województwo białostockie, łomżyńskie i suwalskie.

Po 1990 roku poświęcił się pisaniu czteroczęściowej kroniki pod tytułem „Kronika żywota mego ku pamięci potomnym napisana w Białymstoku w latach 1990-tych”.

Jest synem Joanny i Władysława, kierownika szkoły w Budzyniu, zamordowanego w 1939 roku na Wzgórzach Morzewskich podczas akcji fizycznej likwidacji polskich elit intelektualnych.

Odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi (1963)
• Odznaka Tysiąclecia Państwa Polskiego (1966)
• Złota Odznaka Towarzystwa Szkoły Świeckiej (1968)
• Brązowy Medal "Za zasługi dla obronności kraju" (1968)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1972)
• Srebrny Medal "Za zasługi dla obronności kraju" (1972)
• Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)
• Srebrne Odznaczenie im. Janka Krasickiego (1974)
• Srebrna Odznaka "Zasłużony Białostocczyźnie" (1975)
• Złota Odznaka AZS (1976)
• Złota Odznaka "Zasłużony Białostocczyźnie" (1976)
• Odznaka Zasłużonego Działacza Towarzystwa Krzewienia Kultury Świeckiej (1976)
• Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)
• Zasłużony nauczyciel Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (1986)
• Złota Odznaka Honorowa Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej (1987)

Publikacje naukowe (wybór)

Historia regionu białostockiego okresu międzywojennego

• Klasa robotnicza Białostocczyzny w latach 1929–1939. Liczebność – położenie – strajki. Białystok: 1968.
• Liczebność, skład i struktura klasy robotniczej województwa białostockiego w latach 1929–1939. „Studia Historyczne”. 1, s. 355–390, 1970. Warszawa: PWN. 
• Z badań nad bezrobociem i emigracją w województwie białostockim w latach 1929–1939. „Rocznik Białostocki”. 9, s. 9–33, 1970. Tadeusz Dzierżykray-Rogalski. Białystok: Muzeum w Białymstoku-PWN. ISSN 0080-3421. 
• Możliwości uzyskania awansu zawodowego i kulturalnego przez robotników województwa białostockiego w latach 1929–1939. „Rocznik Białostocki”. 11, s. 269–282, 1972. Tadeusz Dzierżykray-Rogalski. Białystok: Muzeum w Białymstoku-PWN. ISSN 0080-3421. 
• Położenie klasy robotniczej w województwie białostockim w latach 1929–1939. „Studia Historyczne”. 4, s. 237–291, 1973. 
• Klasa robotnicza Białostocczyzny 1929–1939.Struktura i warunki bytu. Warszawa: PWN, 1974, seria: Rozprawy i monografie nr 2.
• Skład i struktura społeczna ludności powiatu szczuczyńskiego w latach 1919–1939. W: Studia i materiały do dziejów powiatu grajewskiego. Red. Michał Gnatowski, Henryk Majecki. T. 2. Warszawa: 1974.
• Położenie klasy robotniczej w latach 1919–1939. W: Ruch robotniczy na Białostocczyźnie w XIX i XX wieku. Warszawa: KiW, 1979, s. 53–99.
• Rozwój i przemiany struktury klasy robotniczej Białostocczyzny w latach 1919–1939. W: Studia z najnowszych dziejów ruchu robotniczego na Białostocczyźnie. Warszawa: PWN, 1982, s. 35–47.

Teoria i historia polityki zdrowotnej

• O potrzebie badań nad polityką zdrowotną Polski Ludowej. W: Zdrowie Publiczne. T. 9. Cz. 85. 1974, s. 779–786.
• Kierunki i etapy rozwoju polityki zdrowotnej Polski Ludowej. W: Studia Nauk Politycznych. T. 1. 1976, s. 31–50.
• Potrzeby zdrowotne a polityka zdrowotna. W: Zdrowie Publiczne. T. 9. Cz. 88. 1977, s. 547–557.
• Kierownicza rola PZPR w kształtowaniu polityki zdrowotnej Polski Ludowej. W: Rozwój i działalność PZPR 1948–1975. Materiały Sesji Naukowej poświęconej 30 rocznicy zjednoczenia ruchu robotniczego w Polsce. Warszawa: 1977, s. 243–255.
• Polityka zdrowotna PRL. Kierownicza rola partii w procesie jej kształtowania i rozwoju. Praca habilitacyjna. Wyd. I. Białystok: AMB, 1978.
• Podstawowe rezultaty polityki zdrowotnej PRL w XXXV-leciu. W: XII Krajowy Zjazd Polskiego Towarzystwa Historii Medycyny. Streszczenie. Łódź: 14–16 września 1979, s. 23–24.
• Polityka zdrowotna PRL. Założenia i ich realizacja. Praca habilitacyjna. Wyd. II. Białystok: AMB, 1980.
• Podstawowe rezultaty polityki zdrowotnej PRL w okresie trzydziestopięciolecia. W: Pamiętnik XII Krajowego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Historii Medycyny. 14–16 września 1979. T. 12. Cz. Supl. 22. Łódź: Annales Academiae Medicae Lodzensis, 1981, s. 128–140.
• Polityka ochrony zdrowia a organizacja ochrony zdrowia. W: Polityka Społeczna. T. 8. Cz. 11. 1984, s. 32–34.
• Rola PPR i PZPR w kształtowaniu polityki zdrowotnej na przykładzie województwa białostockiego (1944–1970). (praca zbiorowa). Warszawa: PWN, 1987, s. 185–198.
• Polityka ochrony zdrowia w ZSRR. W: Polityka Społeczna. T. 8. Cz. 15. 1988, s. 24–26.{{Cytuj książkę}} Nieznane pola: 1.

Problemy zdrowotne i medyczne

• Konceptualizacja badań nad potrzebami zdrowotnymi ludności wiejskiej województwa białostockiego. W: Problemy medycyny środowiska pracy w województwie białostockim, łomżyńskim i suwalskim. Materiały IV Zjazdu Naukowego Lekarzy Ziemi Białostockiej, Łomżyńskiej i Suwalskiej. Białystok: 1976, s. 82–84.
• Ocena stanu zdrowia współczesnego społeczeństwa w porównaniu z przeszłością w świetle opinii pracowników wybranych zakładów przemysłowych Białegostoku i Hajnówki. W: Problemy medycyny środowiska pracy w województwie białostockim, łomżyńskim i suwalskim. Materiały IV Zjazdu Naukowego Lekarzy Ziemi Białostockiej, Łomżyńskiej i Suwalskiej. (wraz z Andrzejem Sadowskim). Białystok: 1976, s. 19–21.
• Podstawy działania pracowników zakładów przemysłowych Białegostoku i Hajnówki zmierzające do utrzymania i umacniania zdrowia. W: Problemy medycyny środowiska pracy w województwie białostockim, łomżyńskim i suwalskim. Materiały IV Zjazdu Naukowego Lekarzy Ziemi Białostockiej, Łomżyńskiej i Suwalskiej. (wraz z Andrzejem Sadowskim). Białystok: 1976, s. 21–24.
• Potrzeby zdrowotne pracowników zakładów przemysłowych Białegostoku i Hajnówki w zakresie warunków pracy, wypoczynku po pracy oraz wiedzy medycznej. W: Problemy medycyny środowiska pracy w województwie białostockim, łomżyńskim i suwalskim. Materiały IV Zjazdu Naukowego Lekarzy Ziemi Białostockiej, Łomżyńskiej i Suwalskiej. (wraz z Andrzejem Sadowskim). Białystok: 1976, s. 24–26.
• Warunki socjalno-bytowe i zdrowotne pracowników zakładów przemysłowych województwa białostockiego. W: Białostocka klasa robotnicza. Białystok: 1977, s. 149–156.
• Wyniki badań nad potrzebami zdrowotnymi ludności wiejskiej województwa białostockiego. W: Medycyna Wiejska. (wraz z Andrzejem Sadowskim). T. 1. Cz. 13. Białystok: 1978, s. 77–85.
• Kultura zdrowotna a zachorowania zawodowe i przewlekłe. W: Choroba przewlekła w aspekcie epidemiologii, profilaktyki i społeczno-rehabilitacyjnym. Materiały V Zjazdu Naukowego Lekarzy Ziemi Białostockiej, Łomżyńskiej i Suwalskiej. 10 listopad 1980. (wraz z Andrzejem Sadowskim). Białystok: 1982, s. 290–292.
• Warunki zdrowotne a zachorowania zawodowe i przewlekłe. W: Choroba przewlekła w aspekcie epidemiologii, profilaktyki i społeczno-rehabilitacyjnym. Materiały V Zjazdu Naukowego Lekarzy Ziemi Białostockiej, Łomżyńskiej i Suwalskiej. 10 listopad 1980. (wraz z Andrzejem Sadowskim). Białystok: 1982, s. 293–296.
• Potrzeby zdrowotne ludności woj. białostockiego i możliwości ich zaspokojenia. W: Red. Michał Gnatowski, Witold Nieciuński, Wiktor Pukniel: Studia nad procesami rozwoju regionu białostockiego w 40-leciu PRL. Białystok: Ośrodek Badań Naukowych, 1985, s. 107–120.
• Rozwój ochrony zdrowia ludności Białegostoku w latach 1944–1979. W: Studia i materiały do dziejów miasta Białegostoku. Red. Henryk Majecki. T. 4. Białystok: PWN, 1985, s. 223–234.
• Realizacja potrzeb zdrowotnych a profilaktyka chorób nowotworowych. W: Materiały VI Zjazdu Naukowego Lekarzy Ziemi Białostockiej, Łomżyńskiej i Suwalskiej. Streszczenia prac naukowych. Białystok: 7 luty 1986.

Nauki społeczno-polityczne

• Znaczenie reformy realizacji przedmiotów społeczno-politycznych. W: Problemy Uczelni i Instytutów Medycznych. T. 9. Cz. 3. 1974, s. 1–6.
• Les tendances et les étapes de développement de la politique. W: Studia nauk politycznych. Wyd. 1–2. Warszawa: PWN, 1976. (fr.).
• Przewodnik dydaktyczny do przedmiotu podstawy nauk politycznych. (wraz z Heleną Gnatowską i Andrzejem Sadowskim}. Białystok: AMB, 1979.
• Rola nauk społecznych w procesie dydaktyczno-wychowawczym wyższej uczelni technicznej. W: Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Nauki Społeczno-Polityczne. (praca zbiorowa). T. 6. Białystok: Politechnika Białostocka, 1986, s. 55–63.
• Polityka społeczna w projekcie programu PZPR. W: Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania rozwoju makroregionu w świetle materiałów na X Zjazd PZPR. Materiały konferencji ideologiczno-teoretycznej. Białystok: 6–7 czerwca 1986, s. 115–124.
• Polityka społeczna w Programie PZPR. W: Polityka społeczna w świetle dorobku X Zjazdu PZPR. Materiały z sesji popularno-naukowej. Suwałki: 28–29 październik 1986, s. 27–38.

Religia i etyka

• Światopogląd i etyka a postępowanie lekarskie. W: Sprawozdania z konferencji organizowanej przez Akademię Medyczną w Białymstoku n.t. Rola i pozycja lekarza w socjalistycznym społeczeństwie. Białystok: AMB, 27–28 maj 1977, s. 94–101.
• Stosunek studentów Politechniki Białostockiej do religii. W: Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. (wraz z Antonim Bobrusem). T. 12. Białystok: Politechnika Białostocka, 1989, s. 89–99.

Linki zewnętrzne

• {{{osoba}}}, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] .{{Ludzie nauki}} Brakujące pola: data dostępu oraz osoba.
• Józef Kaja. [w:] Bibliografia publikacji pracowników [on-line]. Biblioteka Główna UMB.

---

Ten artykuł bazuje na treści z Prepedii, która, by zachować go dla Użytkowników Internetu, skopiowała go przed usunięciem z Wikipedii: Józef Kaja. Autorzy są podani w historii edycji.
Prawa autorskie: licencja CC-BY-SA 3.0 oraz GNU FDL Ten artykuł zawiera niewystarczająco uźródłowione informacje.