UWAGA
Strona jest ponownie oddana do uzytku po zabiegach konfiguracyjnych. Jeśli zobaczą Państwo na niej jakieś błedy techniczne, prosimy o ich zgłoszenie.

Większość artykułów w portalu to nasze własne teksty z kluczowych dziedzin związanych z naszą misją. Spora część materiałów pochodzi też z polskiej wersji Wikipedii, gdzie były odrzucone ze względu na politykę redaktorów (przeczytaj o krytyce Wikipedii). Są też i takie, które zostały przeniesione na nasze strony, gdyż stanowią istotne uzupełnienie merytorycznej treści naszego serwisu. Wszystkie artykuły podlegają edycji przez naszych Użytkowników, dlatego ich wersje mogą się różnić od prezentowanych na innych witrynach.

Ustrój gospodarczy

Z Wedapedia
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Ustrój gospodarczy – reguły prawne, które regulują kwestie o tym komu i jakie przysługują prawa do posiadania oraz kto i jakie może bądź musi wykonywać czynności gospodarcze. Najczęściej przepisy te mają charakter generalny.

Różnice między ustrojami gospodarczymi

  • różna ilość przepisów
  • wolność gospodarcza (od czegoś)
    • różna ilość zakazów posiadania dóbr, wykonywania czynności (np. czynności zakazane, czynności uniemożliwione) – im ich mniej tym większa wolność gospodarcza
    • różna ilość nakazów wykonywania czynności gospodarczych (im mniej nakazów, tym większa wolność)

Klasyfikacja ustrojów gospodarczych (za Bieleckim)

ustrój demokratyczny (demokracja) – mechanizmy wyborcze, za pomocą których może wpływać na charakter prawa gospodarczego, bardzo ważna jest tu ordynacja wyborcza

ustrój dyktatorski (dyktatura) – brak możliwości wpływania przez obywateli na prawo gospodarcze, którego stanowienie odbywa się z pominięciem mechanizmów wyborczych lub też pod naciskiem ze strony władz na mechanizmy wyborcze

Charakter ustrojów gospodarczych

a)

  • ustrój etatystyczny (etatyzm) (aby jak najwięcej czynności gospodarczych jest w niej zastrzeżonych wyłącznie dla instytucji i przedsiębiorstw państwowych)
  • ustrój liberalny (liberalizm) (jak najmniej czynności gospodarczych zastrzeżonych dla instytucji i przedsiębiorstw państwowych)

b)

  • centralne zarządzanie (gospodarka centralnie planowana) – przedsiębiorstwa prowadzą działalność w rozmiarach i kwestiach określonych przez władze, przez państwo
  • gospodarka rynkowa – podstawowy motyw działania przedsiębiorstw to maksymalizacja zysku, a podstawowy sposób kontaktów między przedsiębiorstwami to transakcje kupna – sprzedaży w oparciu o swobodnie negocjowane ceny)

c)

  • ustrój stanowy (system stanowy) – jakaś część ludności, ze względu na pochodzenie, objęta jest na mocy prawa większą liczbą zakazów prowadzenia i nakazów wykonywania czynności gospodarczych niż pozostała część społeczeństwa
  • ustrój bezstanowy

Ten artykuł bazuje na treści z Prepedii, która, by zachować go dla Użytkowników Internetu, skopiowała go przed usunięciem z Wikipedii: Ustrój gospodarczy. Autorzy są podani w historii edycji.
Prawa autorskie: licencja CC-BY-SA 3.0 oraz GNU FDL