UWAGA
Strona jest ponownie oddana do uzytku po zabiegach konfiguracyjnych. Jeśli zobaczą Państwo na niej jakieś błedy techniczne, prosimy o ich zgłoszenie.

Większość artykułów w portalu to nasze własne teksty z kluczowych dziedzin związanych z naszą misją. Spora część materiałów pochodzi też z polskiej wersji Wikipedii, gdzie były odrzucone ze względu na politykę redaktorów (przeczytaj o krytyce Wikipedii). Są też i takie, które zostały przeniesione na nasze strony, gdyż stanowią istotne uzupełnienie merytorycznej treści naszego serwisu. Wszystkie artykuły podlegają edycji przez naszych Użytkowników, dlatego ich wersje mogą się różnić od prezentowanych na innych witrynach.

Dunajec

Z Wedapedia
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Dunajec
Ilustracja
Pieniński Przełom Dunajca widziany z Sokolicy
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska
 Słowacja

Rzeka
Długość 247 km
Powierzchnia zlewni

6804 km²

Średni przepływ

84,3 m³/s przy ujściu

Źródło
Miejsce Tatry Zachodnie, poniżej progu kotła lodowcowego Dziurawe[1]
Współrzędne

49°12′13,0″N 19°45′57,6″E/49,203611 19,766000

Ujście
Recypient

Wisła

Miejsce Ujście Jezuickie, Opatowiec
Współrzędne

50°14′35″N 20°43′42″E/50,243056 20,728333

Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko dolnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „ujście”
Multimedia w Wikimedia Commons
Bieg Dunajca od połączenia się Białego i Czarnego Dunajca w Nowym Targu do ujścia do Wisły

Dunajec (słow. Dunajec) – rzeka w południowej Polsce, prawy dopływ Wisły (rzeka II rzędu). Powstaje z połączenia wód Czarnego Dunajca i Białego Dunajca w Nowym Targu; za początkowy odcinek uważa się Czarny Dunajec (w najwyższym biegu Wyżni Chochołowski Potok)[2]. Długość 247 km (łącznie z Czarnym Dunajcem), z czego 17 km liczy odcinek graniczny między Sromowcami Wyżnymi a Szczawnicą. Powierzchnia dorzecza wynosi 6804 km², z tego w Polsce 4854,1 km², na Słowacji 1949,9 km²[potrzebny przypis] (z czego 1594,1 km² przypada na dorzecze Popradu, a 355,8 km² – na zlewnię samego Dunajca na wspomnianym odcinku granicznym).

Przebieg rzeki

Po połączeniu potoków źródłowych, Dunajec płynie szeroką doliną przez Kotlinę Nowotarską. Dalej wpływa do Zbiornika Czorsztyńskiego spiętrzonego zaporą w Niedzicy, a tuż poniżej do Zbiornika Sromowskiego w Sromowcach Wyżnych. Przepływając przez Pieniny tworzy malowniczy przełom na odcinku między Sromowcami Niżnymi a Szczawnicą, jednocześnie będąc rzeką graniczną między Polską a Słowacją. Dalej płynie na północ przez Beskidy Zachodnie (przełom między Pasmem Lubania a Pasmem Radziejowej), Kotlinę Sądecką. Po połączeniu z największym dopływem, Popradem, płynie szeroką doliną wielodzielnym korytem. Przełamuje się przez wzniesienia Pogórza Rożnowskiego, gdzie przegradzają go zapory wodne: w Rożnowie – Jezioro Rożnowskie i Czchowie – Jezioro Czchowskie. Wpływa do Kotliny Sandomierskiej, płynąc w końcowym odcinku przez Nizinę Nadwiślańską obwałowanym korytem w szerokiej dolinie. Uchodzi do Wisły w okolicach Opatowca i Ujścia Jezuickiego.

Dunajec charakteryzuje się bardzo dużymi, gwałtownymi wahaniami poziomu wody (do 11 m w dolnym biegu) i wielkości przepływu. W Nowym Targu – min. przepływ 1,60 m³/s, średni 14,3 m³/s, maks. 604 m³/s; przy ujściu – średni 84,3 m³/s zaś maksymalny 3500 m³/s[potrzebny przypis]. Skutkowało to nieraz katastrofalnymi powodziami (1934, 1970). Zbiorniki wodne służą celom retencyjnym, energetycznym i rekreacyjnym.

Dopływy

Główne dopływy
Alfabetyczna lista dopływów Dunajca[2][3],

Miejscowości leżące nad Dunajcem

Turystyka

Dunajec ma duże znaczenie dla turystyki i rekreacji. Spływ Pienińskim Przełomem jest atrakcją turystyczną. Występują dogodne warunki dla uprawiania kajakarstwa górskiego oraz łowienia ryb. Ponadto rejony jeziora Rożnowskiego i Czchowskiego stanowią bazę turystyczną i rekreacyjną z ośrodkami wczasowymi i hotelami dla mieszkańców pobliskiego Nowego Sącza oraz Tarnowa i Krakowa.

Zarybienie

Występują w nim liczne gatunki ryb. W górnym biegu od źródeł po połączenie z Popradem, gdzie Dunajec ma charakter rzeki górskiej, są to: pstrąg potokowy, lipień, kleń, brzana, świnka, ukleja, okoń, jelec, brzanka; rzadziej, okresowo, bądź miejscowo: szczupak, płoć, leszcz, pstrąg tęczowy, głowacica, troć jeziorowa; z ryb niewędkarskich: głowacz pręgopłetwy i białopletwy, strzebla potokowa; sporadycznie inne gatunki. W zbiornikach zaporowych oraz rzece poniżej zapory czchowskiej przeważają ryby spokojnego żeru (karpiowate) oraz nizinne drapieżniki (szczupak, sandacz, okoń, sum). Liczba ryb poszczególnych gatunków podlega rokrocznie zmianom z powodu silnej presji wędkarskiej, kłusownictwa oraz niekorzystnego wpływu zespołu zbiorników Czorsztyn-Niedzica[potrzebny przypis].

Galeria


Przypisy

  1. ↑ Krystyna Wit, Zofia Ziemońska, Hydrografia Tatr Zachodnich. Objaśnienia do mapy hydrograficznej Tatry Zachodnie, Kraków: Instytut Geografii PAN, 1960.
  2. ↑ 2,0 2,1 Wykaz nazw wód płynących. ksng.gugik.gov.pl. [dostęp 2019-04-21].
  3. ↑ Szczawnica. Plan miasta 1:7000 i Pieniny. Mapa turystyczna 1:70 000, wyd. II, Wydawnictwo Gauss, Kraków 2015/2016 ISBN 978-83-62494-13-2

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://wedapedia.pl/index.php?title=Dunajec&oldid=167”