UWAGA
Strona jest ponownie oddana do uzytku po zabiegach konfiguracyjnych. Jeśli zobaczą Państwo na niej jakieś błedy techniczne, prosimy o ich zgłoszenie.

Większość artykułów w portalu to nasze własne teksty z kluczowych dziedzin związanych z naszą misją. Spora część materiałów pochodzi też z polskiej wersji Wikipedii, gdzie były odrzucone ze względu na politykę redaktorów (przeczytaj o krytyce Wikipedii). Są też i takie, które zostały przeniesione na nasze strony, gdyż stanowią istotne uzupełnienie merytorycznej treści naszego serwisu. Wszystkie artykuły podlegają edycji przez naszych Użytkowników, dlatego ich wersje mogą się różnić od prezentowanych na innych witrynach.

Kazimierz Nitsch

Z Wedapedia
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Kazimierz Ignacy Nitsch
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 lutego 1874
Kraków

Data i miejsce śmierci

26 września 1958
Kraków

profesor nauk polonistycznych
Specjalność: slawista
Doktorat

1898

Habilitacja

1908

Profesura

1911

Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Złoty Wawrzyn Akademicki
Cytaty w Wikicytatach

Kazimierz Ignacy Nitsch (ur. 1 lutego 1874 w Krakowie, zm. 26 września 1958 tamże) – polski językoznawca slawista, historyk języka polskiego, dialektolog. Był jednym ze współzałożycieli Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego i w latach 1919–1958 redagował organ towarzystwa „Język Polski”[1]. W 1901 rozpoczął badania dialektologiczne na Kaszubach. Prezes Polskiej Akademii Umiejętności.

Życiorys

Kształcił się w Gimnazjum św. Anny[2]. W 1903 uzyskał stypendium Akademii Umiejętności i wyjechał na studia do Pragi i Paryża. Po powrocie w 1904 rozpoczął badanie dialektów pomorskich. W 1908 habilitował się pod kierunkiem Jana Rozwadowskiego na podstawie pracy Stosunki pokrewieństwa języków lechickich. W 1911 został profesorem nadzwyczajnym na Uniwersytecie Jagiellońskim i pracował u boku Jana Łosia. W 1917 przeniósł się na Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie i tam objął samodzielne stanowisko profesora języka polskiego, ale już w 1920 r. wrócił na Uniwersytet Jagielloński, by objąć opuszczone przez Jana Łosia stanowisko profesora filologii słowiańskiej, a po śmierci Łosia w 1928 także katedrę języka polskiego.

Należał do czołowych polskich akademii naukowych – Polskiej Akademii Umiejętności (1911 członek korespondent, 1924 członek czynny), Polskiej Akademii Nauk (1952 członek rzeczywisty), Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (1932 członek zwyczajny). Był ekspertem delegacji polskiej na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 roku zajmującym się zagadnieniami geograficznymi i etnograficznymi[3]. W 1939 przeszedł na emeryturę. 6 listopada 1939 został aresztowany w ramach Sonderaktion Krakau, więziony w Sachsenhausen skąd zwolniono go w lutym 1940.

W latach 1946–1952 pełnił funkcję prezesa PAU, od 1952 był członkiem rzeczywistym PAN, w latach 1952–1957 wiceprezesem PAN, w latach 1952–1958 członkiem jej prezydium[4]. Po wojnie członek Komisji Ustalania Nazw Miejscowości.

Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie[5].

Życie prywatne

Był synem Maksymiliana. Jego żoną została Aniela Gruszecka, pisarka, córka Artura Gruszeckiego, pisarza i publicysty. Stryjecznym bratem Kazimierza był Roman Nitsch, mikrobiolog, członek Polskiej Akademii Umiejętności (PAU).

Twórczość (wybór)

  • Mowa ludu polskiego (1911),
  • Dialekty języka polskiego (1915, wyd. zmienione w 1923 i 1958),
  • Atlas językowy polskiego Podkarpacia (1934, wraz z Mieczysławem Małeckim).

Odznaczenia i nagrody

Przypisy

  1. ↑ Historia czasopisma. jezyk-polski.pl. [dostęp 2014-05-16].
  2. ↑ Historia szkoły. nowodworek.krakow.pl. [dostęp 2015-11-26].
  3. ↑ Eugeniusz Romer, Pamiętnik Paryski 1918–1919. przypisy Andrzej Garlicki, Ryszard Świętek, t. I Wrocław 2010, s. 25.
  4. ↑ Członkowie PAN: Skorowidz.
  5. ↑ Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 200, ISBN 978-83-233-4527-5.
  6. ↑ M.P. z 1954 r. nr 23, poz. 371 „w związku z 80 rocznicą urodzin za wybitną działalność i osiągnięcia w dziedzinie nauki”.
  7. ↑ M.P. z 1951 r. nr 74, poz. 1008 „za wybitną działalność naukową”.
  8. ↑ M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 460 „za wybitną twórczość naukową, związaną z literaturą piękną”.
  9. ↑ Dziennik Polski, rok IX, nr 173 (2948), s. 7.

Bibliografia

  • Gruszecka-Nitschowa, A.: Całe życie nad przyrodą mowy polskiej. Kazimierz Nitsch i jego prace, Kraków 1977.
  • Nitsch, K.: Ze wspomnień językoznawcy, Kraków 1960.
  • Kazimierz Nitsch – uczony i badacz w rozwoju polskiego językoznawstwa.- Warszawa 1954.
Źródło: „https://wedapedia.pl/index.php?title=Kazimierz_Nitsch&oldid=424”