Leonard Neuger

Leonard Neuger
	; L. Neuger, Instytutu Filologii Germańskiej UJ, 2019
Data i miejsce urodzenia	2 kwietnia 1947 ; Kraków
Data i miejsce śmierci	9 lipca 2021 ; Kraków
Zawód, zajęcie	slawista, tłumacz
	Odznaczenia

Leonard Neuger (ur. 2 kwietnia 1947 w Krakowie, zm. 9 lipca 2021 tamże) – polski slawista i tłumacz, działacz NSZZ „Solidarność”, pochodzenia żydowskiego, od 1983 przebywający w Szwecji.

Życiorys

Od 1965 studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Uczestniczył w protestach studenckich w marcu 1968, był członkiem komitetu strajkowego studentów uczelni krakowskich. Za swoją działalność został aresztowany pod koniec kwietnia 1968 i we wrześniu tegoż roku skazany na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności i grzywnę w kwocie 4000 zł. Ostatecznie powrócił na studia i w 1970 obronił pracę magisterską napisaną pod kierunkiem Kazimierza Wyki, w latach 1970-1974 pracował jako nauczyciel języka angielskiego w IV Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie, od 1974 w Instytucie Literatury i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, tam w 1978 obronił pracę doktorską Kazimierz Wyka jako krytyk literacki w latach powojennych, napisaną pod kierunkiem Ireneusza Opackiego.

Od 1980 był członkiem NSZZ „Solidarność”, kierował Komisją Zakładową w swoim miejscu pracy. W 1981 został redaktorem pisma Tygodnik Katowicki wydawanego poza cenzurą przez Region Śląsko-Dąbrowski NSZZ „Solidarność”. Po ogłoszeniu stanu wojennego został internowany w dniu 18 grudnia 1981, przebywał w zakładach karnych w Szerokiej i Uhercach. Został zwolniony w czerwcu 1982, ale uniemożliwiono mu powrót do pracy na uniwersytecie.

W kwietniu 1983 wyemigrował do Szwecji, w tym samym roku rozpoczął pracę w Instytucie Slawistyki Uniwersytetu w Sztokholmie, od 1995 jako profesor języka i literatury polskiej, w 2003 został dyrektorem Instytutu. W 2012 przeszedł na emeryturę. Od 2015 mieszkał w Polsce^[1].

Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich do sierpnia 2020 roku^[2].

Zmarł 9 lipca 2021^[3] w Krakowie^[4]. Został pochowany 20 lipca 2021 na Nowym Cmentarzu Żydowskim w Krakowie^[5]^[6].

Książki

Dosyć żartów (1993)
Pomysły do interpretacji. Studia i szkice o literaturze polskiej (1997)
Z perspektywy tłumacza. Szkice o poezji szwedzkiej (1997)
Ćwiczenia z wrażliwości. Duże i małe szkice literackie (2006)
Zwierciadło. Andriej Tarkowski w rozmowie z Jerzym Illgiem i Leonardem Neugerem (2016)

Tłumaczenia

Carl Michael Bellman Fredmanowe Posłania i Pieśni (1991)
Magnus Florin Ogród (1999)
Katarina Frostenson 4 monodramy; Sala P (1999)
Harry Martinson Poezje wybrane (1995 - z Januszem Bogdanem Roszkowskim)
Rita Tornborg Imieniny Salomona (1993)
Tomas Tranströmer Dziki rynek; Żywym i umarłym (1989)
Tomas Tranströmer Moja przedmowa do ciszy (1992)
Tomas Tranströmer Muzeum motyli (1994)
Tomas Tranströmer Gondola żałobna (1996)
Tomas Tranströmer Wiersze i proza 1954-2004 (2012 - z Magdaleną Wasilewską-Chmurą)
Marcia Sá Cavalcante Schuback Pochwała nicości. Eseje o hermeneutyce filozoficznej (2008)
Eric Johan Stagnelius Elegie (1991)

Nagrody i odznaczenia

Stiftelsen Natur & Kulturs översättarpris, przyznana przez Akademię Szwedzką (1990)
Svensk-Polsk Samfundets Pris (1991)
Författarfondens Premium (1992)
Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 1995, nr 31, poz. 365)
Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2004, nr 48, poz. 819)
Profesor Honorowy Uniwersytetu Śląskiego (2011)
Krzyż Wolności i Solidarności (2014)
Svenska Akademiens pris för översättning av svensk literatur (2017)

Przypisy

↑ Leonard Neuger - "Wierutne bajki dla dorosłych dzieci". miasto-ogrodow.eu. [dostęp 2021-07-28]. (pol.).
↑ Janusz Anderman i inni: Rezygnujemy z członkostwa w Stowarzyszeniu Pisarzy Polskich. „Zeszyty Literackie”, 14 sierpnia 2020. [dostęp 2020-08-21].
↑ Leonard Neuger. us.edu.pl. [dostęp 2021-07-11]. (pol.).
↑ Był przewodnikiem i przyjacielem polskich poetów. Nie żyje Leonard Neuger. wyborcza.pl, 11 lipca 2021. [dostęp 2021-07-28]. (pol.).
↑ Nekrolog Leonarda Neugera opublikowany przez przyjaciół. wyborcza.pl, 19 lipca 2021. [dostęp 2021-08-05].
↑ Pogrzeb Leonarda Neugera. gwzkrakow.pl, 16 lipca 2021. [dostęp 2021-08-05].

Bibliografia

Tadeusz Nowakowski Polacy w Szwecji. Słownik biograficzny emigracji polskiej w Szwecji, wyd. 1992, s. 112-113
Julian Kwiek Marzec 1968 w Krakowie, wyd. Kraków 2008, według indeksu
Biogram na stronie immi.se. immi.se. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-06)].

[1] Leonard Neuger - "Wierutne bajki dla dorosłych dzieci". miasto-ogrodow.eu. [dostęp 2021-07-28]. (pol.).

[2] Janusz Anderman i inni: Rezygnujemy z członkostwa w Stowarzyszeniu Pisarzy Polskich. „Zeszyty Literackie”, 14 sierpnia 2020. [dostęp 2020-08-21].

[3] Leonard Neuger. us.edu.pl. [dostęp 2021-07-11]. (pol.).

[4] Był przewodnikiem i przyjacielem polskich poetów. Nie żyje Leonard Neuger. wyborcza.pl, 11 lipca 2021. [dostęp 2021-07-28]. (pol.).

[5] Nekrolog Leonarda Neugera opublikowany przez przyjaciół. wyborcza.pl, 19 lipca 2021. [dostęp 2021-08-05].

[6] Pogrzeb Leonarda Neugera. gwzkrakow.pl, 16 lipca 2021. [dostęp 2021-08-05].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]