| UWAGA |
|---|
Większość artykułów w portalu to nasze własne teksty z kluczowych dziedzin związanych z naszą misją. Spora część materiałów pochodzi też z polskiej wersji Wikipedii, gdzie były odrzucone ze względu na politykę redaktorów (przeczytaj o krytyce Wikipedii). Są też i takie, które zostały przeniesione na nasze strony, gdyż stanowią istotne uzupełnienie merytorycznej treści naszego serwisu. Wszystkie artykuły podlegają edycji przez naszych Użytkowników, dlatego ich wersje mogą się różnić od prezentowanych na innych witrynach. |
Nysa Łużycka
 Nysa Łużycka na wysokości Zgorzelca | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Rzeka | |
| Długość | 251,6–254,6 km |
| Powierzchnia zlewni |
4297–4403 km² |
| Średni przepływ |
31 m³/s przy ujściu |
| Źródło | |
| Miejsce | południowo-zachodnie stoki Gór Izerskich |
| Wysokość |
635 m n.p.m. |
| Współrzędne | |
| Ujście | |
| Recypient |
rzeka Odra |
| Miejsce | obok wsi Ratzdorf |
| Wysokość |
33 m n.p.m. |
| Współrzędne | |
| Mapa | |
.png) Dorzecze Nysy Łużyckiej | |
Położenie na mapie brak  Brak mapy: POL | |
Położenie na mapie świata  | |
Nysa Łużycka (cz. Lužická Nisa, niem. Lausitzer Neiße, górnołuż. Łužiska Nysa, dolnołuż. Łužyska Nysa[1]) – rzeka w Czechach (kraj liberecki), Niemczech (Saksonia) i Polsce (woj. dolnośląskie i lubuskie); lewobrzeżny dopływ Odry. Długość rzeki wynosi (według różnych publikacji) od 251,6 km[2][3] do 254,6 km[4].
Zlewnia Nysy Łużyckiej obejmuje obszar o powierzchni (według różnych publikacji) od 4297 km²[3] do 4403 km²[4].
Na długości 197,8 km rzeka wyznacza granicę pomiędzy Polską a Niemcami od 1945 roku (uznaną oficjalnie w latach 1950, 1970 i 1991); powierzchnia zlewni 4297 km² (2196 km² w Polsce). Górny odcinek rzeki o długości 53,8 km i powierzchni zlewni 375,3 km kw. znajduje się na terenie Czech[1].
Średnioroczny przepływ średniej wody (SSQ) obliczony w punkcie ujścia rzeki wynosi 31 m³/s[5].
Przebieg
Źródła w Czechach na wysokości ok. 635 m n.p.m., na granicy miejscowości Nová Ves nad Nisou i Smržovka, w południowej części Gór Izerskich[1]. Powstaje z połączonych rzek Nysy Biedrzychowskiej i Nysy Czarnej[1].
W górnym biegu Nysy Łużyckiej leży Żytawskie Zagłębie Węglowe, którego wschodnią część stanowi Turoszowskie Zagłębie Węgla Brunatnego[1]. Następnie rzeka przepływa przez obszar Borów Dolnośląskich i tereny wschodnich Łużyc[1].
Nysa Łużycka uchodzi do Odry na 542,4 km jej biegu[6][3], na północ od wsi Kosarzyn, w pobliżu niemieckiej wsi Ratzdorf.
Hydronimia
Po II wojnie światowej używano polskiej nazwy Nissa[7][8].
Polską nazwę Nysa Łużycka wprowadzono urzędowo zarządzeniem w 1951 roku[9].
Nazwa rzeki należy do nazw substratowych – została przejęta przez nową ludność od wcześniejszych osadników, którzy później wyginęli lub wymarli[10].
Główne dopływy
Miasta nad Nysą od źródeł
Jablonec nad Nysą- Liberec
- Hrádek nad Nisou
Zittau (Żytawa)- Görlitz /
Zgorzelec - Pieńsk
- Łęknica / Bad Muskau (Mużaków)
- Forst
- Guben / Gubin
Zagospodarowanie
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 2002 r. ws. klasyfikacji śródlądowych dróg wodnych[11], Nysa ma klasę żeglowną Ia na odcinku 15 km od Gubina do ujścia do Odry.
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 2: Pogórze Izerskie. Cz. 2: M-Ż. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, s. 127–129. ISBN 83-85773-61-4.
- ↑ 2.3.12. Zlewnia Nysy Łużyckiej. W: Raport o stanie środowiska w województwie dolnośląskim w 2007 roku. WIOŚ Wrocław, 2008, s. 96.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Ocena stanu jakości rzek województwa dolnośląskiego w 2007 roku. WIOŚ Wrocław, 2008, s. 51.
- ↑ 4,0 4,1 Transnational Pilot River Basin Lusatian Neisse. Ministerstvo zemědělství, 2005, s. 13, seria: Testing of CIS Guidance Documents, Final Report Phase I.
- ↑ Marek Demidowicz, I. Charakterystyka województwa lubuskiego, [w:] Stan środowiska w województwie lubuskim w 2007 roku, WIOŚ Zielona Góra, 2008, s. 9, ISSN 1998-5580 [dostęp 2011-02-27].
- ↑ 2. Wody. W: Raport o stanie środowiska w województwie dolnośląskim w 2009 roku. WIOŚ Wrocław, 2010, s. 38.
- ↑ Dekret z dnia 26 października 1945 r. o ustanowieniu „Medalu za Odrę, Nissę, Bałtyk” (Dz.U. z 1945 r. nr 50, poz. 285).
- ↑ Ustalona granica w rejonie Swinoujście – Gryfin. „Kurier Szczeciński”. 1 (I), s. 1, 1945-10-07.
- ↑ Zarządzenie nr 115 Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 czerwca 1951 r. ws. przywrócenia i ustalenia urzędowych nazw rzecznych śląskiej części dorzecza Odry i Łaby (M.P. z 1951 r. nr 62, poz. 825, s. 827).
- ↑ Cienkowski, W. P., Sekrety imion własnych, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1965, s. 136.
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 maja 2002 r. w sprawie klasyfikacji śródlądowych dróg wodnych (Dz.U. z 2002 r. nr 77, poz. 695).
Bibliografia
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 2: Pogórze Izerskie (M-Ż). Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, ISBN 83-85773-61-4.