UWAGA
Strona jest ponownie oddana do uzytku po zabiegach konfiguracyjnych. Jeśli zobaczą Państwo na niej jakieś błedy techniczne, prosimy o ich zgłoszenie.

Większość artykułów w portalu to nasze własne teksty z kluczowych dziedzin związanych z naszą misją. Spora część materiałów pochodzi też z polskiej wersji Wikipedii, gdzie były odrzucone ze względu na politykę redaktorów (przeczytaj o krytyce Wikipedii). Są też i takie, które zostały przeniesione na nasze strony, gdyż stanowią istotne uzupełnienie merytorycznej treści naszego serwisu. Wszystkie artykuły podlegają edycji przez naszych Użytkowników, dlatego ich wersje mogą się różnić od prezentowanych na innych witrynach.

Wikimedia Foundation

Z Wedapedia
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Wikimedia Foundation
Ilustracja
Państwo

 Stany Zjednoczone

Siedziba

San Francisco

Data założenia

20 czerwca 2003

brak współrzędnych
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Wikimedia Foundation, oficjalnie Wikimedia Foundation Inc. – organizacja typu non-profit z siedzibą w San Francisco, zarządzająca serwisami internetowymi typu wiki o wolnej treści. Należy do ruchu społecznego Wikimedia. Jest właścicielem serwerów i znaków towarowych projektów Wikimedia (Wikipedii oraz jej „projektów siostrzanych”). Została założona przez Jimmy’ego Walesa w 2003 w celu finansowania projektów Wikimedia[1].

W 2021 fundacja zatrudniała ponad 500 pracowników i osiągnęła przychody rzędu 100 milionów USD[2]. Pełniącą obowiązki przewodniczącej rady powierniczej (organu zarządczo-nadzorczego) jest Nataliia Tymkiv[3]. Od stycznia 2022 dyrektorką generalną jest Maryana Iskander[2].

Historia

Siedziba Wikimedia Foundation w San Francisco

20 czerwca 2003 Jimmy Wales ogłosił decyzję o założeniu fundacji utrzymującej Nupedię i Wikipedię. Siedzibą fundacji został St. Petersburg na Florydzie[4]. Nazwa „Wikimedia” została zaproponowana przez Sheldona Ramptona na anglojęzycznej liście dyskusyjnej Wikipedii w marcu 2003. Nieco później Daniel Mayer zarejestrował domeny wikimedia.org i wikimediafoundation.org. Wraz z ogłoszeniem powstania Wikimedia Foundation, Jimmy Wales oznajmił przekazanie prawa własności do domen Wikipedii, Wikisłownika i Nupedii na rzecz Wikimedia Foundation. Również prawa autorskie do wszystkich materiałów związanych z tymi projektami, które zostały stworzone przez pracowników Bomisu lub samego Walesa, stały się własnością Wikimedia Foundation. Sprzęt komputerowy, na którym działają projekty Wikimedia, został przekazany Wikimedia Foundation.

25 września 2007 rada powiernicza postanowiła, że nową siedzibą fundacji będzie San Francisco. Decyzję tę uzasadniono usytuowaniem podobnych organizacji, potencjalnych partnerów, wyspecjalizowanym rynkiem pracy oraz lepszą i tańszą komunikacją międzynarodową (szczególnie z rozwijającymi się krajami azjatyckimi)[5]. Plik:Wikipedia - FactsMatter2016-pl.webm

Działalność

Statut fundacji określa, że celem jest gromadzenie i rozwijanie zasobów edukacyjnych, a także ich efektywne rozpowszechnianie na całym świecie. Misją organizacji jest utrzymywanie otwartych serwisów internetowych typu wiki, dostępnych bezpłatnie.

Fundacja utrzymuje się z darowizn zarówno osób fizycznych, jak i prawnych, oraz z licencjonowania prawa do użycia nazw i logo projektów na produktach i w ramach usług komercyjnych.

Projekty i inicjatywy

Projekty Wikimedia

Oprócz Wikipedii, fundacja prowadzi działalność innych wiki, które opierają się na modelu darmowej treści, a ich głównym celem jest rozpowszechnianie wiedzy. Są to:

Wikibooks logo Nazwa: Wikibooks
Opis: zbiór podręczników
strona WWW: wikibooks.org 		Wikinews logo Nazwa: Wikinews
Opis: gazeta online
strona WWW: wikinews.org 		Wikispecies logo Nazwa: Wikispecies
Opis: taksonomiczny katalog gatunków
strona WWW: wikimedia.org
Wikidata logo Nazwa: Wikidata
Opis: baza wiedzy
strona WWW: wikidata.org 		Wikipedia logo Nazwa: Wikipedia
Opis: encyklopedia
strona WWW: wikipedia.org 		Wikiwersytet logo Nazwa: Wikiwersytet
Opis: zbiór ćwiczeń i szkoleń
strona WWW: wikiversity.org
Wikimedia Commons logo Nazwa: Wikimedia Commons
Opis: repozytorium multimediów
strona WWW: commons.wikimedia.org 		Wikiquote logo Nazwa: Wikiquote
Opis: zbiór cytatów
strona WWW: wikiquote.org 		Wikivoyage logo Nazwa: Wikivoyage
Opis: przewodnik turystyczny
strona WWW: wikivoyage.org
Wikimedia Meta logo Nazwa: Meta-Wiki
Opis: koordynacja wszystkich projektów Wikimedia
strona WWW: meta.wikimedia.org 		Wikisource logo Nazwa: Wikisource
Opis: biblioteka cyfrowa
strona WWW: wikisource.org 		Wiktionary logo Nazwa: Wiktionary
Opis: słownik online i tezaurus
strona WWW: wiktionary.org

Partnerzy

     Chaptery (na niebiesko)

     Grupy użytkowników Wikimedia skupiające się na określonym terytorium (na zielono)

Wikimedia Foundation współpracuje z kilkudziesięcioma organizacjami należącymi do ruchu Wikimedia. Nie są to oddziały WMF przez nią zarządzane, lecz partnerzy, którzy zawarli umowy określające zasady współpracy między nimi a Wikimedia Foundation. Model partnerski WMF przewiduje cztery typy organizacji partnerskich:

  • chaptery – osoby prawne typu non-profit reprezentujące ruch Wikimedia i współdziałające w celach określonych globalnie, prowadzące działalność skupioną na określonym terytorium. Ich nazwa składa się z członu „Wikimedia” oraz nazwy geograficznej (narodowej lub węższej). Mogą one używać znaków towarowych należących do Wikimedia Foundation i uczestniczą w zbiórce funduszy prowadzonej przez WMF[6]. W marcu 2016 było 41 chapterów, w tym Wikimedia Polska[7],
  • organizacje tematyczne – osoby prawne typu non-profit reprezentujące ruch Wikimedia; ich działalność dotyczy określonego tematu, który niekoniecznie związany jest z obszarem geograficznym. Mają takie same prawa do wykorzystywania znaków towarowych WMF i uczestnictwa w zbiórce funduszy co chaptery[6]. W marcu 2016 była jedna organizacja tematyczna[8];
  • grupy użytkowników – grupy wolontariuszy z wyznaczonymi osobami kontaktowymi, pracujące nad wspólnymi projektami. Podstawową ich cechą jest łatwość zakładania i prowadzenia. Mają ograniczone prawo użycia znaków towarowych WMF, nie muszą być wyposażone w osobowość prawną[6]. W marcu 2016 było 55 grup użytkowników[9],
  • partnerzy ruchu – organizacje podzielające wartości wyznawane przez uczestników ruchu Wikimedia, aktywnie wspierające działalność ruchu, mające ograniczone użycia znaków towarowych WMF. W marcu 2016 trwały prace nad utworzeniem tej kategorii partnerów Wikimedia Foundation[6].

Zarządzanie

Nataliia Tymkiv, p.o. przewodniczącej Rady Powierniczej od czerwca 2021
Rada Powiernicza na sesji pytań i odpowiedzi w czasie Wikimanii 2015

Na czele Fundacji stoi Rada Powiernicza. W jej skład wchodzi dziesięć osób: fundator (Jimmy Wales), dwóch członków wybranych przez chaptery i organizacje tematyczne, trzech nominowanych przez społeczność Wikimedia w drodze głosowania (wśród nich prof. Dariusz Jemielniak) oraz czterech dokooptowanych przez Radę ze względu na kompetencje[10]. Od czerwca 2021 p.o. przewodniczącej Rady jest Nataliia Tymkiv[3].

W styczniu 2016 Rada dokooptowała Arnnona Geshuriego, zarządzającego działem HR Tesla Motors[11]. W tym samym miesiącu społeczność wolontariuszy wystosowała petycję przeciwko wyborowi Rady. Była to reakcja na informacje o związkach Geshuriego z aferą płacową w Dolinie Krzemowej i niewyjaśnione usunięcie Jamesa Heilmana z Rady[12]. Geshuri zrezygnował pod koniec stycznia 2016[13].

Funkcjonuje także kilka gremiów doradczych podległych Radzie Powierniczej, m.in. Funds Dissemination Committee (opiniuje plany budżetowe[14]), Affiliations Committee (rekomenduje przyjęcie organizacji do grona partnerów WMF[15]) i Advisory Board (grono ekspertów wspomagających członków Rady Powierniczej[16]).

Pracownicy

Liczba pracowników Wikimedia Foundation według działów. Stan na czerwiec 2016

Pierwszym pracownikiem Wikimedia Foundation był Brion Vibber, deweloper oprogramowania MediaWiki. Został zatrudniony pod koniec 2004[17]. W połowie 2005 w Wikimedia Foundation pracowało siedem osób (m.in. prawnik, rzecznik prasowy i trzy osoby w dziale technicznym)[18]. W roku budżetowym 2009–2010 było 50 pracowników, w następnym – 78, w 2011–2012 planowano zatrudniać ok. 120 osób, a do 2013 – ponad 170 osób[19]. W 2015–2016 liczba pracowników wynosiła ok. 270–280[20].

Od czerwca 2006[21] stanowiska szefa działu prawnego i dyrektora wykonawczego (Executive Director) piastował Brad Patrick. Jego następcą od lipca 2007 był Mike Godwin[22]. W grudniu tego samego roku dyrektorką wykonawczą została Sue Gardner[23].

Gardner pełniła to stanowisko przez siedem lat, do maja 2014. Wtedy to zastąpiła ją Lila Tretikov[24]. Tretikov zrezygnowała z pracy w lutym 2016. Jej odejście było spowodowane krytyką jej planów zgłaszaną przez społeczność wikipedystów[25].

Od czerwca 2016 dyrektorką wykonawczą i generalną (Executive Director and Chief Executive Officer) została Katherine Maher[26]. Jej priorytetami było ustalenie nowej strategii ruchu społecznego Wikimedia i intensyfikacja działań ruchu w krajach rozwijających się. Maher odeszła z pracy w kwietniu 2021[27]. Od stycznia 2022 funkcję CEO pełni Maryana Iskander[2].

Budżet

Budżet Wikimedia Foundation w latach 2003–2015 (rok budżetowy trwa od 1 lipca do 30 czerwca)
Rok budżetowy Dochody Wydatki Aktywa netto
Wartość
(w USD) 		Zmiana roczna
(w proc.) 		Wydatki
(w USD) 		Zmiana roczna
(w proc.) 		Aktywa netto
(w USD) 		Zmiana roczna
(w proc.)
2003–2004[28] Steady2.svg 80 129 Steady2.svg nd. Steady2.svg 23 463 Steady2.svg nd. Steady2.svg 56 666 Steady2.svg nd.
2004–2005[28] Increase2.svg 379 088 Increase2.svg 373,1 Increase Negative.svg 177 670 Increase Negative.svg 657,2 Increase2.svg 268 084 Increase2.svg 373,1
2005–2006[28] Increase2.svg 1 508 039 Increase2.svg 297,8 Increase Negative.svg 791 907 Increase Negative.svg 345,7 Increase2.svg 1 004 216 Increase2.svg 274,6
2006–2007[29] Increase2.svg 2 734 909 Increase2.svg 81,4 Increase Negative.svg 2 077 843 Increase Negative.svg 162,4 Increase2.svg 1 658 282 Increase2.svg 65,1
2007–2008[30] Increase2.svg 5 032 981 Increase2.svg 84,0 Increase Negative.svg 3 540 724 Increase Negative.svg 70,4 Increase2.svg 5 178 168 Increase2.svg 212,3
2008–2009[31] Increase2.svg 8 658 006 Increase2.svg 72,0 Increase Negative.svg 5 617 236 Increase Negative.svg 58,6 Increase2.svg 8 231 767 Increase2.svg 59,0
2009–2010[32] Increase2.svg 17 979 312 Increase2.svg 107,7 Increase Negative.svg 10 266 793 Increase Negative.svg 82,8 Increase2.svg 14 542 731 Increase2.svg 76,7
2010–2011[33] Increase2.svg 24 785 092 Increase2.svg 37,8 Increase Negative.svg 17 889 794 Increase Negative.svg 74,2 Increase2.svg 24 192 144 Increase2.svg 66,3
2011–2012[34] Increase2.svg 38 479 665 Increase2.svg 55,2 Increase Negative.svg 29 260 652 Increase Negative.svg 63,6 Increase2.svg 34 929 058 Increase2.svg 44,4
2012–2013[35] Increase2.svg 48 635 408 Increase2.svg 26,4 Increase Negative.svg 35 704 796 Increase Negative.svg 22,0 Increase2.svg 45 189 124 Increase2.svg 29,4
2013–2014[36] Increase2.svg 52 465 287 Increase2.svg 8,6 Increase Negative.svg 45 900 745 Increase Negative.svg 28,6 Increase2.svg 53 475 021 Increase2.svg 18,3
2014–2015[36] Increase2.svg 75 797 223 Increase2.svg 44,5 Increase Negative.svg 52 596 782 Increase Negative.svg 14,6 Increase2.svg 77 820 298 Increase2.svg 45,5
<graph>{"legends":[{"properties":{"title":{"fill":{"value":"#54595d"}},"labels":{"fill":{"value":"#54595d"}}},"stroke":"color","title":"Legenda","fill":"color"}],"scales":[{"type":"ordinal","name":"x","zero":false,"domain":{"data":"chart","field":"x"},"padding":0.2,"range":"width","nice":true},{"type":"linear","name":"y","domain":{"data":"chart","field":"y"},"zero":true,"range":"height","nice":true},{"domain":{"data":"chart","field":"series"},"type":"ordinal","name":"color","range":"category10"}],"version":2,"marks":[{"type":"group","from":{"data":"chart","transform":[{"groupby":"x","type":"facet"}]},"properties":{"enter":{"width":{"scale":"x","band":true},"x":{"scale":"x","field":"key"}}},"marks":[{"properties":{"hover":{"fill":{"value":"red"}},"update":{"fill":{"scale":"color","field":"series"}},"enter":{"y":{"scale":"y","field":"y"},"x":{"scale":"series","field":"series"},"y2":{"scale":"y","value":0},"width":{"scale":"series","offset":-1,"band":true},"fill":{"scale":"color","field":"series"}}},"type":"rect"}],"scales":[{"domain":{"field":"series"},"type":"ordinal","name":"series","range":"width"}]}],"height":200,"axes":[{"type":"x","title":"Rok budżetowy","scale":"x","properties":{"title":{"fill":{"value":"#54595d"}},"grid":{"stroke":{"value":"#54595d"}},"ticks":{"stroke":{"value":"#54595d"}},"axis":{"strokeWidth":{"value":2},"stroke":{"value":"#54595d"}},"labels":{"fill":{"value":"#54595d"}}},"grid":false},{"type":"y","title":"Wartość w tys. USD","scale":"y","properties":{"title":{"fill":{"value":"#54595d"}},"grid":{"stroke":{"value":"#54595d"}},"ticks":{"stroke":{"value":"#54595d"}},"axis":{"strokeWidth":{"value":2},"stroke":{"value":"#54595d"}},"labels":{"fill":{"value":"#54595d"}}},"grid":false}],"data":[{"format":{"parse":{"y":"number","x":"string"},"type":"json"},"name":"chart","values":[{"y":80.129,"series":"Dochody","x":"2003–2004"},{"y":379.088,"series":"Dochody","x":"2004–2005"},{"y":1508.039,"series":"Dochody","x":"2005–2006"},{"y":2734.909,"series":"Dochody","x":"2006–2007"},{"y":5032.981,"series":"Dochody","x":"2007–2008"},{"y":8658.006,"series":"Dochody","x":"2008–2009"},{"y":17979.312,"series":"Dochody","x":"2009–2010"},{"y":24785.092,"series":"Dochody","x":"2010–2011"},{"y":38479.665,"series":"Dochody","x":"2011–2012"},{"y":48635.408,"series":"Dochody","x":"2012–2013"},{"y":52465.287,"series":"Dochody","x":"2013–2014"},{"y":75797.223,"series":"Dochody","x":"2014–2015"},{"y":23.463,"series":"Wydatki","x":"2003–2004"},{"y":177.67,"series":"Wydatki","x":"2004–2005"},{"y":791.907,"series":"Wydatki","x":"2005–2006"},{"y":2077.843,"series":"Wydatki","x":"2006–2007"},{"y":3540.724,"series":"Wydatki","x":"2007–2008"},{"y":5617.236,"series":"Wydatki","x":"2008–2009"},{"y":10266.793,"series":"Wydatki","x":"2009–2010"},{"y":17889.794,"series":"Wydatki","x":"2010–2011"},{"y":29260.652,"series":"Wydatki","x":"2011–2012"},{"y":35704.796,"series":"Wydatki","x":"2012–2013"},{"y":45900.745,"series":"Wydatki","x":"2013–2014"},{"y":52596.782,"series":"Wydatki","x":"2014–2015"},{"y":56.666,"series":"Aktywa netto","x":"2003–2004"},{"y":268.084,"series":"Aktywa netto","x":"2004–2005"},{"y":1004.216,"series":"Aktywa netto","x":"2005–2006"},{"y":1658.282,"series":"Aktywa netto","x":"2006–2007"},{"y":5178.168,"series":"Aktywa netto","x":"2007–2008"},{"y":8231.767,"series":"Aktywa netto","x":"2008–2009"},{"y":14542.731,"series":"Aktywa netto","x":"2009–2010"},{"y":24192.144,"series":"Aktywa netto","x":"2010–2011"},{"y":34929.058,"series":"Aktywa netto","x":"2011–2012"},{"y":45189.124,"series":"Aktywa netto","x":"2012–2013"},{"y":53475.021,"series":"Aktywa netto","x":"2013–2014"},{"y":77820.298,"series":"Aktywa netto","x":"2014–2015"}]}],"width":800}</graph>

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Rupert Neate: Wikipedia founder Jimmy Wales goes bananas. telegraph.co.uk, 2008-11-07. [dostęp 2015-06-04]. (ang.).
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Wikimedia Foundation Appoints Maryana Iskander as Chief Executive Officer, Wikimedia Foundation, 14 września 2021 [dostęp 2021-09-19] (ang.).
  3. ↑ 3,0 3,1 María Sefidari Huici, Update from the Wikimedia Foundation Board chair, Diff, 3 czerwca 2021 [dostęp 2021-09-19] (ang.).
  4. ↑ Jimmy Wales: Announcing Wikimedia Foundation. lists.wikimedia.org. [dostęp 2015-06-05]. (ang.).
  5. ↑ Ryan Kim: Wikimedia abandons Florida for San Francisco. sfgate.com. [dostęp 2015-06-05]. (ang.).
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Wikimedia movement affiliates/Models, meta.wikimedia.org [dostęp 2016-03-11].
  7. ↑ Wikimedia chapters – Meta, meta.wikimedia.org [dostęp 2016-03-11].
  8. ↑ Wikimedia thematic organizations – Meta, meta.wikimedia.org [dostęp 2016-03-11].
  9. ↑ Wikimedia user groups – Meta, meta.wikimedia.org [dostęp 2016-03-11].
  10. ↑ Rada Powiernicza Wikimedia Foundation, meta.wikimedia.org [dostęp 2016-03-11].
  11. ↑ Kelly Battles and Arnnon Geshuri join Wikimedia Foundation Board of Trustees, blog.wikimedia.org [dostęp 2016-03-11].
  12. ↑ Wikipedia just turned 15 years old. Will it survive 15 more?, dailyherald.com, 23 stycznia 2016 [dostęp 2016-03-11].
  13. ↑ Wikipedia editors sign vote of no confidence, bbc.com [dostęp 2016-03-11] (ang.).
  14. ↑ Funds Dissemination Committee/Framework for the Creation and Initial Operation of the FDC, meta.wikimedia.org [dostęp 2016-03-11].
  15. ↑ Affiliations Committee, meta.wikimedia.org [dostęp 2016-03-11].
  16. ↑ Advisory Board, wikimediafoundation.org [dostęp 2016-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-12].
  17. ↑ Kaldari, Wikipedia Signpost/2012-12-31/Interview, „The Signpost”, 15 lipca 2015 [dostęp 2016-07-03] (ang.).
  18. ↑ Michael Snow, Wikipedia Signpost/2005-05-30/Foundation official positions, „The Signpost”, 30 maja 2005 [dostęp 2016-07-03] (ang.).
  19. ↑ Andrew Orlowski, Wikipedia doesn't need your money - so why does it keep pestering you?, 20 grudnia 2012 [dostęp 2016-07-03].
  20. ↑ Wikimedia Foundation Annual Plan/2016-2017/Final, meta.wikimedia.org [dostęp 2016-07-03].
  21. ↑ Press releases/Wikimedia Foundation Announces Interim Executive Director, wikimediafoundation.org, 12 czerwca 2006 [dostęp 2016-07-03] (ang.).
  22. ↑ Florence Devouard, Welcome Mike !, lists.wikimedia.org, 3 lipca 2007 [dostęp 2016-07-03] (ang.).
  23. ↑ Press releases/Sue Gardner, wikimediafoundation.org, 3 grudnia 2007 [dostęp 2016-07-03] (ang.).
  24. ↑ Announcing our new Executive Director: Lila Tretikov, blog.wikimedia.org, 1 maja 2014 [dostęp 2016-07-03] (ang.).
  25. ↑ Alex Hern, Head of Wikimedia resigns over search engine plans, „the Guardian”, theguardian.com, 26 lutego 2016 [dostęp 2016-07-03].
  26. ↑ Foundation Board appoints Katherine Maher as Executive Director, blog.wikimedia.org, 24 czerwca 2016 [dostęp 2016-06-24] (ang.).
  27. ↑ Wikimedia Foundation CEO Katherine Maher to Step Down in April 2021, Wikimedia Foundation, 4 lutego 2021 [dostęp 2021-09-19] (ang.).
  28. ↑ 28,0 28,1 28,2 Wikimedia Foundation, Inc. Financial Statements June 30, 2006, 2005 and 2004, Wikimedia Foundation [dostęp 2012-11-26].
  29. ↑ Microsoft Word – {F0900CC7-D37E-4CDF-95E3-B1F38D7DCD03}.doc [dostęp 2012-11-26].
  30. ↑ Microsoft Word – 31935 SFO Wikimedia fs.doc [dostęp 2012-11-26].
  31. ↑ Wikimedia Foundation, Inc. Financial Statements June 30, 2009 and 2008, Wikimedia Foundation [dostęp 2012-11-26].
  32. ↑ Wikimedia Foundation, Inc. Financial Statements June 30, 2010 and 2009, Wikimedia Foundation [dostęp 2012-11-26].
  33. ↑ Wikimedia Foundation, Inc. Financial Statements June, 2011 and 2010, Wikimedia Foundation [dostęp 2015-10-25].
  34. ↑ Wikimedia Foundation, Inc. Financial Statements June, 2012 and 2011, Wikimedia Foundation [dostęp 2012-12-26].
  35. ↑ Wikimedia Foundation, Inc. Financial Statements June, 2013 and 2012, Wikimedia Foundation [dostęp 2013-12-14].
  36. ↑ 36,0 36,1 Wikimedia Foundation, Inc. Financial Statements June, 2015 and 2014, Wikimedia Foundation [dostęp 2015-11-06].

Linki zewnętrzne

Informacje w projektach siostrzanych
Commons-logo.svg  Multimedia w Wikimedia Commons
Wikinews-logo.svg  Wiadomości w Wikinews
Wikimedia Community Logo.svg  Wikimedia Foundation w Meta-Wiki
Ruch Wikimedia
Serwisy
Serwisy niezależne
Organizacje
Społeczność
Ludzie
Różne

Logo Wikimedia

Źródło: „https://wedapedia.pl/index.php?title=Wikimedia_Foundation&oldid=2371”