| UWAGA |
|---|
Większość artykułów w portalu to nasze własne teksty z kluczowych dziedzin związanych z naszą misją. Spora część materiałów pochodzi też z polskiej wersji Wikipedii, gdzie były odrzucone ze względu na politykę redaktorów (przeczytaj o krytyce Wikipedii). Są też i takie, które zostały przeniesione na nasze strony, gdyż stanowią istotne uzupełnienie merytorycznej treści naszego serwisu. Wszystkie artykuły podlegają edycji przez naszych Użytkowników, dlatego ich wersje mogą się różnić od prezentowanych na innych witrynach. |
Roman Zawiliński
.jpg) Roman Zawiliński (przed 1909) | |
| Data i miejsce urodzenia |
1 marca 1855 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
21 października 1932 |
| Zawód, zajęcie |
nauczyciel, językoznawca |
| Narodowość |
polska |
| Odznaczenia | |
| |
Roman Zawiliński (ur. 1 marca 1855 w Brzezinach, zm. 21 października 1932 w Krakowie) – polski językoznawca, nauczyciel, etnograf.
Życiorys
Był synem organisty Maksymiliana i Anastazji z Szeligiewiczów. W 1875 zdał maturę w Tarnowie. Studiował filologię słowiańską na uniwersytecie w Wiedniu. W 1876 został studentem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po ukończeniu studiów w 1878 rozpoczął pracę jako nauczyciel języków polskiego, łacińskiego, greckiego i niemieckiego w gimnazjach w Nowym Sączu i w Krakowie. W latach 1898–1899 przebywał w Pradze, gdzie pod kierunkiem prof. Jana Gebauera pisał rozprawę doktorską na temat wpływów języka słowackiego na polskie gwary góralskie. Nie wiadomo, czy praca została napisana, doktoratu Zawiliński nie uzyskał[1]. W latach 1902–1908 pracował jako dyrektor gimnazjum w Tarnowie. We wrześniu 1908 powrócił do Krakowa i objął stanowisko dyrektora c. k. Gimnazjum IV (Realnego), w którym pracował do emerytury w 1924.
W latach 1884–1901 działał w Komisji Antropologicznej Akademii Umiejętności w Krakowie, gdzie przez dwie kadencje pełnił funkcję sekretarza działu etnograficznego. Założyciel i wieloletni redaktor miesięcznika „Poradnik Językowy”, autor prac językoznawczych i etnograficznych (w tym słownika synonimów)[2], a także gramatyki języka polskiego dla szkół średnich i słownika wyrazów bliskoznacznych. W latach 1903–1909 był współredaktorem publikacji „Ubiory ludu polskiego”. W latach 1913–1916 był pierwszym redaktorem naczelnym dwumiesięcznika „Język Polski”, a następnie został redaktorem i wydawcą swojego „Poradnika Językowego”, Kłopoty finansowe i pogarszający się stan zdrowia zadecydowały, że czasopismo nie ukazywało się od połowy 1923 do 1924 i w 1928. W 1931 Zawiliński postanowił przekazać wydawnictwo nowo powstałemu warszawskiemu Towarzystwu Poprawności Języka Polskiego. Zmarł kilka miesięcy po przekazaniu miesięcznika, pochowany został na krakowskich Rakowicach.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (27 listopada 1929)[3]
Przypisy
- ↑ Wacław Fedorowicz Roman Zawiliński – przyjaciel Słowaków Wspomnienie rodzinne [w:] „Poradnik Językowy” wyd. 1971 zeszyt 5, s. 333.
- ↑ Dobór wyrazów : słownik wyrazów bliskoznacznych i jednoznacznych do praktycznego użytku Kraków 1926.
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 276, poz. 638 „za zasługi na polu pracy oświatowej i społecznej”.
Bibliografia
- Biografia na stronie „Poradnika Językowego”
- Anna Polakowska, Zawiliński Roman, [w:] Dawni pisarze polscy od początków piśmiennictwa do Młodej Polski. Przewodnik biograficzny i bibliograficzny, tom V: U–Ż, uzupełnienia, indeksy (koordynacja całości Roman Loth), Warszawa 2004, s. 180–181
- Maria Kurzeja-Świątek, Zawiliński Roman (1855–1932), „Małopolska”, tom XIV, Kraków 2012, s. 308–311.