UWAGA
Strona jest ponownie oddana do uzytku po zabiegach konfiguracyjnych. Jeśli zobaczą Państwo na niej jakieś błedy techniczne, prosimy o ich zgłoszenie.

Większość artykułów w portalu to nasze własne teksty z kluczowych dziedzin związanych z naszą misją. Spora część materiałów pochodzi też z polskiej wersji Wikipedii, gdzie były odrzucone ze względu na politykę redaktorów (przeczytaj o krytyce Wikipedii). Są też i takie, które zostały przeniesione na nasze strony, gdyż stanowią istotne uzupełnienie merytorycznej treści naszego serwisu. Wszystkie artykuły podlegają edycji przez naszych Użytkowników, dlatego ich wersje mogą się różnić od prezentowanych na innych witrynach.

Rzeki Ameryki Południowej

Z Wedapedia
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Szablon:Rzeki na świecie Większość rzek Ameryki Południowej należy do zlewiska Oceanu Atlantyckiego (ok. 15,6 mln km², czyli blisko 88% powierzchni kontynentu). Rzeki należące do zlewiska Oceanu Spokojnego są krótkie i zajmują 1,3 mln km², czyli około 7% powierzchni. Główny dział wodny przebiega Kordylierą Zachodnią łańcucha andyjskiego. Pozostałą część kontynentu stanowią obszary bezodpływowe w kotlinie Andów Centralnych – zlewiska jezior Titicaca, Poopó czy Mar Chiquita.

Dorzecze Amazonki – największy system rzeczny na kuli ziemskiej

Na kontynencie południowoamerykańskim znajduje się największy system rzeczny świata – Amazonka wraz ze swoimi dopływami zajmuje powierzchnię 7,2 mln km². Niektóre źródła podają, że jej długość wynosi 7025 km, co daje jej również pierwsze miejsce pod względem długości, przed Nilem. Długość Amazonki jest jednak nadal przedmiotem sporów. Inne duże rzeki Ameryki Południowej to: Parana, São Francisco i Orinoko.

Ze względu na reżim oraz położenie można wydzielić 5 rodzajów rzek[1]:

  • rzeki nizin równikowych – wysokie opady oraz wielkie obszary równinne sprzyjały wykształceniu się wielkich rzek. W strefie tej dominują trzy duże rzeki: Amazonka, Parana i Orinoko. Każda z tych rzek głównych posiada od kilku do kilkunastu dopływów, których długość przekracza 1000 km
  • rzeki karaibskie – zwykle krótkie rzeki o zasilaniu deszczowym, spływ głównie latem, najdłuższa rzeka tej strefy to Magdalena
  • rzeki Wyżyny Brazylijskiej – spływ następuje głównie latem i jesienią, największą rzeką tej strefy jest São Francisco
  • rzeki Pampy – głównie małe rzeki, w porze suchej często wysychają, część z nich nie dociera do Oceanu Atlantyckiego, ginąc w zapadliskach (tworzą się tam tzw. solniska) lub uchodząc do słonych jezior
  • rzeki Patagonii – rzeki o zasilaniu śniegowym i lodowcowym, zwykle płyną w głębokich wąwozach i nie przyjmują po drodze wielu dopływów. Największe rzeki tej strefy to Río Negro i Chubut

Rzeki Ameryki Południowej według dorzeczy

Uwagi: dane o długości rzek i powierzchni dorzecza pochodzą z Encyklopedii PWN – inne źródła, w tym artykuły Wikipedii oparte na takich źródłach, mogą podawać różne wartości; rzeki ułożone są w kolejności według ich długości oraz dorzeczami; „bd.” oznacza brak danych

rzeka długość
w km		 pow. dorzecza
w tys. km²		 zlewisko
lub dorzecze		 państwa
Amazonka 7025[uwaga 1] 7200 Ocean Atlantycki Szablon:Państwo dane PER, Szablon:Państwo dane COL, Szablon:Państwo dane BRA
 Juruá 3280 224 Amazonka Szablon:Państwo dane BRA
 Madeira 3230[uwaga 2] 1200 Amazonka Szablon:Państwo dane BOL, Szablon:Państwo dane BRA
   Mamoré 2300 600 Madeira Szablon:Państwo dane BOL, Szablon:Państwo dane BRA
     Guaporé 1749 360 Mamoré Szablon:Państwo dane BRA
   Beni 1500 850 Madeira Szablon:Państwo dane BOL
     Madre de Dios 1450 110 Beni Szablon:Państwo dane PER, Szablon:Państwo dane BOL
   Aripuanã 870 bd. Madeira Szablon:Państwo dane BOL
 Purus 3200 365 Amazonka Szablon:Państwo dane PER, Szablon:Państwo dane BRA
 Tocantins 2850 840 Amazonka Szablon:Państwo dane BRA
   Araguaia 2640 370 Magdalena Szablon:Państwo dane BRA
 Rio Negro 2300 691 Amazonka Szablon:Państwo dane VEN, Szablon:Państwo dane COL, Szablon:Państwo dane BRA
   Rio Branco 563[uwaga 3] bd. Marañon Szablon:Państwo dane PER
 Tapajós[uwaga 4] 2200 487 Amazonka Szablon:Państwo dane BRA
 Xingu 2100 513 Amazonka Szablon:Państwo dane BRA
 Marañón[uwaga 5] 2000 350 Amazonka Szablon:Państwo dane PER
   Huallaga 1200 100 Marañon Szablon:Państwo dane PER
   Pastaza 644 bd. Marañon Szablon:Państwo dane ECU, Szablon:Państwo dane PER
 Ukajali[uwaga 6] 1950 375 Amazonka Szablon:Państwo dane PER
   Apurímac 1200 bd. Ukajali Szablon:Państwo dane PER
   Urubamba 725 bd. Ukajali Szablon:Państwo dane PER
 Japurá 1928 500 Amazonka Szablon:Państwo dane COL, Szablon:Państwo dane BRA
 Putumayo 1580 123 Amazonka Szablon:Państwo dane COL, Szablon:Państwo dane ECU, Szablon:Państwo dane PER, Szablon:Państwo dane BRA
 Napo 900 106 Amazonka Szablon:Państwo dane ECU, Szablon:Państwo dane PER
 Paru 595 bd. Amazonka Szablon:Państwo dane BRA
 Jari 563 bd. Amazonka Szablon:Państwo dane BRA
Parana 4380 3100 Ocean Atlantycki Szablon:Państwo dane BRA, Szablon:Państwo dane PRY, Szablon:Państwo dane ARG, Szablon:Państwo dane URY
 Paragwaj 2500 1150 Parana Szablon:Państwo dane BRA, Szablon:Państwo dane BOL, Szablon:Państwo dane PRY, Szablon:Państwo dane ARG
   Pilcomayo 1200 160 Paragwaj Szablon:Państwo dane BOL, Szablon:Państwo dane PRY, Szablon:Państwo dane ARG
   Bermejo 1060 94 Paragwaj Szablon:Państwo dane ARG
   Cuiabá 800 bd. Paragwaj Szablon:Państwo dane BRA
 Iguaçu 1320 60 Parana Szablon:Państwo dane BRA, Szablon:Państwo dane ARG
 Salado 1300 160 Parana Szablon:Państwo dane ARG
 Rio Grande 1230 170 Parana Szablon:Państwo dane BRA
 Tietê 1130 72 Parana Szablon:Państwo dane BRA
 Paranaíba 900 bd. Parana Szablon:Państwo dane BRA
 Paranapanema 805 100 Parana Szablon:Państwo dane BRA
São Francisco 2880 619 Ocean Atlantycki Szablon:Państwo dane BRA
Orinoko 2730 994 Ocean Atlantycki Szablon:Państwo dane VEN, Szablon:Państwo dane COL
 Apure 1580 147 Orinoko Szablon:Państwo dane VEN
 Guaviare 1300 140 Orinoko Szablon:Państwo dane COL
   Inirída 700 bd. Guaviare Szablon:Państwo dane COL
 Meta 1100 104 Orinoko Szablon:Państwo dane COL
 Arauca 900 18 Orinoko Szablon:Państwo dane VEN, Szablon:Państwo dane COL
 Caura 745 52 Orinoko Szablon:Państwo dane VEN
 Caroní 692 bd. Orinoko Szablon:Państwo dane VEN
Urugwaj 1593[uwaga 7] 307 Ocean Atlantycki Szablon:Państwo dane BRA, Szablon:Państwo dane ARG, Szablon:Państwo dane URY
 Río Negro 800 71 Urugwaj Szablon:Państwo dane BRA, Szablon:Państwo dane URY
Magdalena 1540 250 Morze Karaibskie Szablon:Państwo dane COL
 Cauca 1000 80 Magdalena Szablon:Państwo dane COL
Parnaíba 1450 350 Ocean Atlantycki Szablon:Państwo dane BRA
Río Negro 1200[uwaga 8] 146 Ocean Atlantycki Szablon:Państwo dane ARG
Colorado 1142[uwaga 9] 350 Ocean Atlantycki Szablon:Państwo dane ARG
 Salado 1200 bd. Colorado Szablon:Państwo dane ARG
Essequibo 1000 155 Ocean Atlantycki Szablon:Państwo dane GUY
Chubut 810 138 Ocean Atlantycki Szablon:Państwo dane ARG
Jequitinhonha 800 73 Ocean Atlantycki Szablon:Państwo dane BRA
Courantyne 700 60 Ocean Atlantycki Szablon:Państwo dane GUY, Szablon:Państwo dane SUR
Maroni 700 bd. Ocean Atlantycki Szablon:Państwo dane GUF, Szablon:Państwo dane SUR
Atrato 644 36 Morze Karaibskie Szablon:Państwo dane COL
Dulce 644 27 Mar Chiquita Szablon:Państwo dane ARG
Surinam 644 bd. Ocean Atlantycki Szablon:Państwo dane SUR
Deseado 615 15 Ocean Atlantycki Szablon:Państwo dane ARG

Uwagi

  1. ↑ od źródeł Ukajali według danych peruwiańskich; według danych brazylijskich długość Amazonki wynosi 6515 km
  2. ↑ od źródeł Mamoré
  3. ↑ z Uraricoera – 1046 km
  4. ↑ powstaje z połączenia rzek Juruena i Teles Pires
  5. ↑ jedna z rzek źródłowych Amazonki
  6. ↑ jedna z rzek źródłowych Amazonki; od źródeł Apurimac 2835 km
  7. ↑ od źródeł Pelotas – 2200 km
  8. ↑ od źródeł Neuquén
  9. ↑ od źródeł Grande

Przypisy

  1. ↑ L. Kubatowicz: Słownik geografii Ameryki. Wiedza Powszechna, 1975, s. 75-78.
Źródło: „https://wedapedia.pl/index.php?title=Rzeki_Ameryki_Południowej&oldid=2295”