UWAGA
Strona jest ponownie oddana do uzytku po zabiegach konfiguracyjnych. Jeśli zobaczą Państwo na niej jakieś błedy techniczne, prosimy o ich zgłoszenie.

Większość artykułów w portalu to nasze własne teksty z kluczowych dziedzin związanych z naszą misją. Spora część materiałów pochodzi też z polskiej wersji Wikipedii, gdzie były odrzucone ze względu na politykę redaktorów (przeczytaj o krytyce Wikipedii). Są też i takie, które zostały przeniesione na nasze strony, gdyż stanowią istotne uzupełnienie merytorycznej treści naszego serwisu. Wszystkie artykuły podlegają edycji przez naszych Użytkowników, dlatego ich wersje mogą się różnić od prezentowanych na innych witrynach.

Lista herbów szlachty polskiej

Z Wedapedia
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Herby pojawiły się w Polsce niewiele później niż w Europie zachodniej, gdzie powstały w XII w. W XIII w. spotykamy już pierwsze wizerunki herbów na pieczęciach książęcych a w wieku XIV herby polskiego rycerstwa występują już w wielu zachodnich rolach herbowych i herbarzach.

Herby szlachty polskiej, ze względu na nieco odmienne kształtowanie się stanu rycerskiego niż na zachodzie, mają kilka swoistych, charakterystycznych cech. W przeciwieństwie do zachodniej Europy, polski herb przysługiwał nie tylko jednej osobie czy rodzinie, lecz tzw. rodom herbowym, obecnie czasem określanym jako klany herbowe. Ród herbowy grupował często kilkadziesiąt, czasem kilkaset rodzin współużytkujących jeden i ten sam herb. Stąd nieznane są prawie w heraldyce polskiej systemy odróżniania (uszczerbienie herbu) herbów młodszych gałęzi rodu. Drugą ważną cechą jest posiadanie przez polskie herby nazw własnych, zwykle różnych od nazwisk rodowych, oraz zawołań – akustycznego identyfikatora, pozostałości po okrzyku bojowym. Herby polskie początkowo nie miały żadnych oznak godności, ze względu na zasadę równości szlacheckiej i zakaz stosowania tytułów arystokratycznych. Mitry i korony hrabiowskie zaczęły pojawiać się w naszej heraldyce stosunkowo późno, szczególnie w dobie upadku Rzeczypospolitej i pod zaborami.

 Osobny artykuł: heraldyka polska.

Herby rodów szlacheckich

Herby własny

Ze względu na współużytkowanie tych samych herbów przez wiele rodzin, herby przysługujące tylko jednej rodzinie były w Polsce ewenementem, nazywanym herbami własnymi. Odnosiły się głównie do rodzin obcego pochodzenia, indygenowanych w Polsce, do rodzin książęcych z dawnych dynastii litewsko-ruskich i rodzin świeżo nobilitowanych. Niekiedy nazwą herb własny są też określane odnmiany herbów szlacheckich powstałe przez udostojnienie herbu przy nadaniach tytułów arystokratycznych. Nazwą herbu własnego jest zazwyczaj nazwisko używającej go rodziny.

 Osobny artykuł: herb własny.

Herby szlachty utytułowanej

Tytuły arystokratyczne, a więc i ich heraldyczne odzwierciedlenia były w dawnej Polsce zakazane. Pierwszy wyjątek uczyniono w XVI w. dla rodów kniaziowskich, potomków panujących dynastii Litwy i Rusi. Przyjmowanie tytułów arystokratycznych od zagranicznych monarchów upowszechniło się w XVIII w. i w okresie zaborów.

 Osobny artykuł: Świeckie oznaki godności.
 Osobny artykuł: Tytuły szlacheckie.
Heraldyka
Herby
Elementy herbu
Oznaki godności
Inne
Działy heraldyki

Heraldyka


Zobacz też

en:List of Polish nobility coats of arms images es:Heráldica de la Nobleza polaco-lituana fr:Armorial de la Noblesse polonaise


Ten artykuł bazuje na treści z Prepedii, która, by zachować go dla Użytkowników Internetu, skopiowała go przed usunięciem z Wikipedii: Lista herbów szlachty polskiej. Autorzy są podani w historii edycji.
Prawa autorskie: licencja CC-BY-SA 3.0 oraz GNU FDL
Źródło: „https://wedapedia.pl/index.php?title=Lista_herbów_szlachty_polskiej&oldid=504”