| UWAGA |
|---|
Większość artykułów w portalu to nasze własne teksty z kluczowych dziedzin związanych z naszą misją. Spora część materiałów pochodzi też z polskiej wersji Wikipedii, gdzie były odrzucone ze względu na politykę redaktorów (przeczytaj o krytyce Wikipedii). Są też i takie, które zostały przeniesione na nasze strony, gdyż stanowią istotne uzupełnienie merytorycznej treści naszego serwisu. Wszystkie artykuły podlegają edycji przez naszych Użytkowników, dlatego ich wersje mogą się różnić od prezentowanych na innych witrynach. |
Wilga (rzeka w województwie mazowieckim)
 Wilga w Kamionce | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Lokalizacja | |
| Rzeka | |
| Długość | 67 km |
| Powierzchnia zlewni |
569 km² |
| Średni przepływ |
ok. 2,2 m³/s (1951-65, miejscowość Wilga |
| Źródło | |
| Miejsce | Kasyldów (gmina Krzywda, powiat łukowski) |
| Wysokość |
172 m n.pm. |
| Ujście | |
| Recypient |
recypient: Wisła |
| Miejsce | miejscowość: Wilga |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Wilga – rzeka płynąca głównie w województwie mazowieckim, mająca źródła w województwie lubelskim. Prawy dopływ Wisły[1]. Płynie przez Wysoczyznę Żelechowską, Równinę Garwolińską do Doliny Środkowej Wisły.
Wypływa na wysokości 172 m n.p.m. w odległości 13 km na północny wschód od Żelechowa, na pd. od wsi Kasyldów w powiecie łukowskim. Tam, w dość szerokiej dolinie, bifurkuje z Małą Bystrzycą[2], rzeką płynącą inaczej niż Wilga, na wschód. Przepływa przez Wolę Mysłowską, Miastków Kościelny, Garwolin, natomiast ujście znajduje się w miejscowości Wilga.
Rzeka jest w dużej mierze nieuregulowana, ma wiele meandrów. Wilga była bardzo zanieczyszczona, jednak działania podjęte po roku 1980 doprowadziły do znacznego polepszenia jakości wody. Zaobserwowano znaczne zmniejszenie się zawartości metali ciężkich w osadach rzecznych. Od kilkunastu lat w rzece żyją bobry i pojawiają się przelotnie na żerowiska żurawie.
Historia
Jeszcze dwieście lat temu rzeka nazywała się Wilka lub Wilcza. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego z 1893 roku podaje także nazwę Garwolka[3]. Jej odnoga do młyna w Garwolinie nazywała się Garwólka, a odnoga we wsi Rębków, na której stały dwa młyny nazywana była Wielka Wilcza. Większy z młynów stał w miejscu zwanym Pogorzel lub Pogorzil – dziś Rębków Borki.
W czasach królewskich, a także podczas rozbiorów na rzece działało kilkanaście młynów wodnych, z których większość dotrwała do 1944 roku. Na skutek działania władz komunistycznych do lat 70. XX wieku nie ostał się żaden z nich. Młyny były w Żelechowie, Wilczyskach, Zwoli (własność rodzin Zeidenworen i Nirenberg), Miastkowie Kościelnym i Starym, Oziemkówce, obok Kamionki (młyn Czarna), w Łętowie, Głoskowie, Leszczynach, Garwolinie, Rębkowie, Stoczku (działający do grudnia 1987), obok Trzcianki (młyn Zyganowka, dziś Cyganówka). Największy zalew miał ten ostatni. Najwięcej kół, bo cztery – młyn królewski w Rębkowie.
Ujście Wilgi zostało uregulowane w latach 1940‒1942 na skutek decyzji niemieckich władz Generalnego Gubernatorstwa. Roboty ziemne w ramach prac melioracyjnych wykonali Żydzi z getta warszawskiego i okolicznych miejscowości[4].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ GUGiK. Wykaz wód płynących
- ↑ Maria Irena Mileska (red. nauk.): Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 855. ISBN 83-01-03481-5.
- ↑ Wilga 1, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 467.
- ↑ Zbigniew Węgrzynek. Osiedle wypoczynkowe „Wilga nad Wisłą”. „Zeszyt Historyczny Ziemi Garwolińskiej”, s. 44, 2009.