| UWAGA |
|---|
Większość artykułów w portalu to nasze własne teksty z kluczowych dziedzin związanych z naszą misją. Spora część materiałów pochodzi też z polskiej wersji Wikipedii, gdzie były odrzucone ze względu na politykę redaktorów (przeczytaj o krytyce Wikipedii). Są też i takie, które zostały przeniesione na nasze strony, gdyż stanowią istotne uzupełnienie merytorycznej treści naszego serwisu. Wszystkie artykuły podlegają edycji przez naszych Użytkowników, dlatego ich wersje mogą się różnić od prezentowanych na innych witrynach. |
Osława
 Osława w Wielopolu | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Lokalizacja |
PL-PK |
| Rzeka | |
| Długość | 55 km |
| Powierzchnia zlewni |
503 km² |
| Średni przepływ |
8,2 m³/s Zagórz[1] |
| Źródło | |
| Miejsce | stok Matragony, Bieszczady Zachodnie |
| Ujście | |
| Recypient | |
| Miejsce | Zasław |
| Wysokość |
290 m n.p.m. |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Osława (rusiń. Ослава, niem. Oslawa, cz. Oslava, ukr. Ослава) – rzeka w południowo-wschodniej Polsce, lewy dopływ Sanu w zlewisku Morza Bałtyckiego. Długość – 55 km, powierzchnia zlewni – 503 km².
Źródła Osławy znajdują się na południowo-zachodnich stokach Matragony w granicznym paśmie Bieszczadów. Osława początkowo płynie na zachód wzdłuż grzbietu granicznego, następnie na wysokości Przełęczy Łupkowskiej skręca na północ. W dolnym biegu, silnie meandrując, płynie na północny wschód i uchodzi do Sanu koło wsi Zasław. Dolina Osławy niemal na całej długości stanowi granicę między Beskidem Niskim w Karpatach Zachodnich a Bieszczadami Zachodnimi w Karpatach Wschodnich.
Nazwę rzeki zapisano po raz pierwszy w 1400 roku. Nazwa rzeki pochodzi prawdopodobnie od języków przedsłowiańskich, osła – ‘kamień’[2].
Dolina Osławy stanowi szlak komunikacyjny. Biegną nią linia Bieszczadzkiej Kolejki Leśnej (z Balnicy do Rzepedzi), linia kolejowa z Przełęczy Łupkowskiej do Zagórza oraz drogi nr 897 i 892. Rzeka przepływa przez wsie Maniów, Wola Michowa, Smolnik, Mików, Duszatyn, Prełuki, Turzańsk, Rzepedź, Szczawne, Kulaszne, Wysoczany, Mokre, Morochów, Czaszyn, Tarnawa Dolna, Wielopole, Zagórz i Zasław (dawniej Zasławie).
Dopływy
Większe dopływy: Osławica, Kalniczka.
Turystyka
Do 1946 roku dorzecze Osławy było zamieszkane w większości przez rusińskich Łemków[3]
Po dawnych mieszkańcach zachowały się w dolinie Osławy nieliczne już drewniane cerkwie wschodniołemkowskiej proweniecji m.in. w dawnej wsi Dolina, Morochowie, Szczawnem, Turzańsku, Rzepedźi, Komańczy, Wisłoku Wielkim, i Radoszycach oraz murowane z początku XX wieku, na planie krzyża z centralną kopułą, stylem wywodzącym się z Huculszczyzny, uznanym przez Ukraińców za narodowy m.in. w Czaszynie, Łukowem i Smolniku. Z Sanoka prowadzi Szlak Ikon Dolina Osławy, znakowany kolorem niebieskim 
. Sanok PKP i PKS przez Turzańsk.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Serwis Pogodowy IMGW
- ↑ „Liczba nazw pochodzenia przedsłowiańskiego nie motywowanych przez języki słowiańskie, bałtyckie czy niemiecki jest zwykle bardzo niewielka. Nazwy te odnoszą się do dużych i średnich rzek. W dorzeczu Sanu będą to San, Sawa, Łada, Stryj, a może też Tanew, Wiar, Hocza i Hoczew, Taba, Osława, Tyrawa, Morawa, Poława, Piela, Orysko.” – Hydronimia słowiańska, Instytut Języka Polskiego PAN, 1989, s. 105.
- ↑ „gdzie ich nazywano, albo Sanockimi Góralami, albo też 130Lemkami, od przysłówka Lem, który używają, a który odpowiada co do znaczenia przysłówkowi «tylko» [...], właśnie wśród tych Górali Sanockich czyli jak ich zwać chcą Lemków, leży ponad Osławą trzy wioski w niewielkiej odległości od siebie, gdzie w jednej mówią ludzie «Lem» w drugiej «Nem» w trzeciej «Łeż», tem samym tedy prawem można by ich nazywać Lemkami, Memkami, i Łeżkami” – Wincenty Pol, Rzut oka na północne stoki Karpat, Kraków 1851, s. 127.
Bibliografia
- Adam Fastnacht Osadnictwo Ziemi Sanockiej, 1946
- Adam Fastnacht, Słownik historyczno-geograficzny Ziemi Sanockiej w średniowieczu, Anna Fastnacht-Stupnicka (oprac.), Antoni Gąsiorowski (oprac.), Kraków: Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana”, 2002, ISBN 83-88385-14-3, OCLC 749354870.
- Stanisław Kłos Województwo rzeszowskie. Przewodnik, Warszawa 1973